Home » E PROME YELLOW-SHOULDERED AMAZON TA TUMA SU BUELO LIBER DEN NATURALESA DI ARUBA

E PROME YELLOW-SHOULDERED AMAZON TA TUMA SU BUELO LIBER DEN NATURALESA DI ARUBA

by Admin
0 comment 221 views

ORANJESTAD, ARUBA – 3 Januari 2024 – Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA) awe ta anuncia e reintroducion di e parha extincto yellow-shouldered amazon, localmente conoci pa e Lora, bek den naturalesa di Aruba. For di e 25 Lora sobreviviente cu a wordo trafica ilegalmente via lama pa Aruba hunto cu otro bestianan na 2022, e prome 9 Lora a ser laga liber den Aruba su naturalesa den Parke Nacional Arikok como parti di Fundacion Parke Nacional Aruba su plan di reintroduccion. FPNA lo laga e resto di e Lora bula bay na dos diferente ocacion den e proximo 2 simannan. E reintroduccion di e Lora ta parti di FPNA su “Species Conservation & Reintroduction Program” cu tin como meta pa establece un populacion cu por sostene nan mes na Aruba pa e proximo decadanan.

Pakico e Lora a desaparece na Aruba?
E Lora (Amazona barbadensis) ta localmente un especie extermina na Aruba for di aña 1947, pero semper a keda cu un luga significante den e herencia ecologico y cultural di Aruba y den e curason di e comunidad. E Lora ta conoci pa ta hopi social y inteligente y e temponan aya, localnan por a goza di mira nan bula den naturalesa di Aruba te ora cu nan a bira extincto. Populacion di e Lora ta existi na areanan isola na Boneiro y Korsou, como tambe na algun partinan nort di Venezuela y islananan di Margarita y La Blanquilla. E Lora a wordo evalua pa ta riba e “IUCN Red List of Threatened Species” na aña 2021 pero ta estima cu e populacion den naturalesa actual ta menos cu 10,000. Pa Aruba specificamente, e Lora ta protegi pa ley bou Ordenansa di Naturalesa, (AB 1995 no. 2, Art. 4 /AB 2017 no. 48).

Tin hopi menasanan pa e poblacionnan di Lora y mayoria di e menasanan aki ta di origen humano (Birdlife International 2017, Silvius 1991). Pa Aruba particularmente, e extincion di e Lora ta debi na jaagmento illegal pa bendemento como mascota, y matamento di e lora pa motibo cu e ta wordo considera un plaga pa agricultura (Voous 1983). Fuera di e menasa di origen humano,otro menasanan local serio ta especienan manera pushi y djaka. Contrario di creencia popular, e Boa no ta e causa principal pa e desaparecion di e Lora na Aruba door cu e Boa solamente a wordo ‘introduci’ riba e isla den añanan 1990. E Boa no ta considera e menasa di mas grandi pa motibo cu nan tin limitacion den cuanto nan por come compara cu otro otro bestianan ‘sanger cayente’ y tambe investigacion ta mustra cu mas y mas e Boa ta ser encontra den areanan urbano compara cu den naturalesa. Un otro menasa cu a contribi na e extinction di e Lora ta e desaparecion di nan habitat causa door di rosamento pa desaroyo.

Pakico e reintroduccion di e Lora ta importante?
E Lora tin un funcion ecologico importante, particularmente den distribuimento di simia den nos naturalesa, contribuyendo na engrandecimento di nos flora y fauna cu na nan turno, ta sostene un esencia mas amplio di e bida salvahe. Pesey, e reintroduccion di e Lora no ta solamente importante pero tambe necesario pa asina habitatnan local por beneficia di dje, pa engrandece biodiversidad, y contribui na e salud general di e systema ecologico di Aruba. FPNA su meta ta pa establece un populacion cu por sostene su mes y asina restaura e populacion salvahe di Lora pa futuro generacionnan.

Ta importante pa tene cuenta cu e reintroducion di e 25 Lora e aña aki ta solamente e comienso y lo rekeri suplementacion anual pa asina e populacion salvahe por enberdad sostene su mes. Na e momentonan aki, e Lora tin 1 aña y mey y por solamente cuminsa reproduci ora cu nan tin aproximadamente 7 aña. Esey kiermen cu e lo tuma decadanan prome cu Aruba por wak un populacion cu ta sostene su mes – pero mester cuminsa un caminda.

Con pa mitiga e menasanan riba e populacion di Lora?
Pa alcansa e meta di tin un populacion cu ta sostene su mes na Aruba, FPNA lo ta tumando e accion di conservacion necesario cu ta inclui haci investigacionnan cientifico, monitoria, campañanan di concientisacion, crea materialnan di educacion y envolvi e comunidad di Aruba, mientras ta keda boga y pusha pa desaroyo di maneho y implementacion pa asina proteha e Lora y otro parhanan nativo.

Pa mitiga e menasanan causa pa accionnan humano, FPNA a cuminsa cu un campaña di concientisacion nacional pa educa e comunidad di Aruba riba e importancia di proteha e Lora. Tambe FPNA lo ta desaroyando materialnan di educacion cu lo wordo comparti cu e comunidad di Aruba en especial e scolnan. Como parti di e reintroducion, FPNA lo sigi cu su esfuersonan pa prove e Lora cu un habitat adecua y proteha y pa cu esey FPNA na e mesun momento ta trahando riba otro accionnan di conservacion manera FPNA su programa di ‘Mehoracion di Biodiversidad di Flora pa un Clima Resiliente’ unda cu matanan nativo lo wordo usa pa haci restauracion di habitat, incluyendo matanan cu ta sirbi como cuminda pa e Lora. FPNA tambe ta duplicando su esfuerzonan pa cuminsa promove hardin cu ta incluyi naturalesa nativo na personanan cu tin un hardin na nan cas.

E Boa, ta un especie no nativo na Aruba y ta keda un menasa cu ta imposibel pa elimina door di nan populacion enorme na Aruba y nan abilidad di reproduci exitosamente. Pero cu esey, tambe investigacion a demonstra cu e Boa ya no ta reproduci den areanan di naturalesa protehi y mas bien ta reproduci den areanan urbano cu tin hopi mas disponibilidad di cuminda pa nan. FPNA lo continua cu su accionan di maneho pa cu especienan invasivo y lo elimina cualkier Boa cu ser encontra den areanan di naturalesa protehi y sigur den areanan unda cu e Lora a wordo laga liber pa asina purba reduci e impacto riba e Lora.

Con Aruba por yuda?
Ta tuma un comunidad completo pa haci conservacion di naturalesa, y pa hacie bon mester tuma su tempo y ta rekeri e colaboracion di Aruba completo.

FPNA kier pidi cada residente di Aruba of persona cu ta di bishita na Aruba pa yuda monitoria e Lora cu ta marca y mantene wowo y orea habri y raporta si mira e Lora via WhatsApp na FPNA su Wildlife Hotline na +297 592 4476 of manda un email na [email protected]. Si mira e Lora, porfabor duna FPNA informacion di unda a mira e Lora incluyendo un GPS location of den cua vecindario e Lora a ser mira y cuanto Lora. Corda respeta e Lora, mantene distancia y mantene pushi of cacho na un distancia di e Lora, no cria y tampoco no purba di captura e Lora – esaki lo viola e ley cu ta proteha e especie di parha.

FPNA hunto cu partners y boluntarionan lo monitoria e Lora activamente y ta balora cualkier ayudo di e comunidad pa cu esaki.

Un danki enorme ta bay na tur empleado di Fundacion Parke Nacional Aruba cu a yuda cu preparacion pa e reintroducion di awe, y tambe un danki na tur partnersnan local y partnersnan internacional World Parrot Trust y Stichting Vogelpark AviFauna pa a bin Aruba y sostene e team riba e dia importante y emocionante aki.

Loras National Park Aruba
Loras National Park Aruba
Loras National Park Aruba
Loras National Park Aruba

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio