Home » DISCURSO GOBERNADOR APERTURA AÑA PARLAMENTARIO SEPTEMBER 2018

DISCURSO GOBERNADOR APERTURA AÑA PARLAMENTARIO SEPTEMBER 2018

by Admin
0 comment 65 views

Señor Presidente,

Como pais chikito nunca lo bo sa di kico bo ta capaz te ora bo dicidi di enfrenta e retonan grandi, cu kisas como individuo nos por pensa ta insurpasabel. Na e momento cu bo cuminsa cu e prome pasonan pa realiza e cambio, bo speranza cu mayan lo ta mihor no ta en vano.

E echo aki ta pone cu nos por carga fe den un miho porvenir pa nos isla; cu un enfoke riba ‘e hende’ cu ta forma nos sociedad, sin perde bista di e oportunidadnan económico cu mester haci esaki posibel.

E aña aki ta pa di 33 biaha cu un aña parlamentario nobo ta wordo habri. Y awe mi ta desea di relaciona esaki cu e simbolonan cu ta expresion di nos identidad. Nos tin por ehempel nos escudo den uzo oficial desde 1955, pero tambe nos himno y bandera desde 1976.

Si nos tuma e simbolismo di e colornan di nos bandera den consideracion, nos por identifica e cualidadnan concreto cu nan por representa pa nos. Si cuminsa cu e rand blanco rond di e strea, nos por bisa cu e no ta refleha solamente e santo blanco di nos playanan pero tambe e pureza di curazon di e habitantenan cu ta respeta husticia, orden y libertad.

Cu otro palabra e color blanco ta simbolisa nos norma- y balornan.

Nos norma- y balornan ta bin di e Dies Mandamentonan, di cual seis tin relacion cu bon administracion, servicio y husticia.

Por menciona por ehempel cuido di nos medio-ambiente, respet y cuido pa nos prohimo, integridad y transparencia, solidaridad y responsabilidad. Si esey ta loke nos a propone como nos identidad, anto nos mester ta honesto y constata cu ultimo añanan riba tur tereno tin un erosion grandi di e norma- y balornan aki.

Gobierno kier, es mas e ta su deber pa, re-establece e respet pa norma y balor, respet pa institutonan democratico y pone e prohimo central.

Señor Presidente,

Ainda ta fresco den nos memoria e casonan cu consecuencia fatal pa muchanan, pa un dama na cas y pa un cabayero conoci den playa y pa un hoben cu a bay sali un anochi. Nan ta muestra con e erosion di norma y balor a infiltra den nos comunidad.

E tendencia di decadencia social cu a wordo neglisha pa basta aña ta afectando e existencia di hopi famia aki na Aruba. P’esey gobierno a duna prioridad pa yega na un Crisisplan Social pa combati y finalmente tambe yuda preveni problemanan social, manera drop outs, violencia domestico y abuso di mucha.

E meta ta pa yega na un sistema integral di proteccion y cuido di mucha y hobennan den e sector social, di enseñanza y di husticia. Nan mester por crece na un manera sano y sigur. En total un 28 instancianan gubernamental y no-gubernamental ta envolvi den esaki.

DISCURSO GOBERNADOR APERTURA AÑA PARLAMENTARIO SEPTEMBER 2018
2

Tambe lo bin cu programanan pa prevencion di adiccion y lo expande e AZV-mobile-APP – cu a keda introduci den 2018 – pa eleva e calidad di cuido di adolescente. Gobierno lo sigui inverti y traha riba solucionnan duradero pa e problema di “double y triple trouble”.

Otro areanan di atencion lo ta, ampliacion di e Centro Ortopedagogico, construccion di un facilidad Coreccional nobo y formalisacion di e Cas di Seguridad. Esakinan ta instrumentonan cu ta diseña pa contribui cu esnan mas vulnerabel den nos comunidad cu mester di guia, cuido of pasonan preventivo of corectivo. Tambe ta destina mas personal na instancianan manera Voogdijraad.

Igualmente lo inclui promove deporte mas bao di hobennan. Ta di sumo importancia pa bin cu programanan di deporte den barionan mes.

Pa loke ta trata salubridad publico en general, prevencion lo haya mas atencion especialmente pa gruponan cu ta forma un riesgo riba tereno di alimentacion y movecion.

Na tur scol preparatorio lo bin ‘Interne Begeleiders’ reconoci pa monitor y coordina e cuido di cada mucha, manera ta e caso caba pa otro tipo di scolnan. E scolnan primario lo bay conta cu un team ambulante multidisciplinario di cuido, unda e cuido di mucha ta mas directo na e scolnan mes. E Centro Multidisciplinario lo keda duna tur su servicionnan a base di e principio di inclusion.

Señor Presidente,

Maneho di gobierno ta pa elimina tur barera cu ta stroba inclusion.

Pesey, lo tin atencion special tambe pa educacion despues di oranan di scol, unda cu nos mucha- y hobennan por desaroya nan personalidad pa medio di deporte, arte, musica y otro guia profesional. Lo revitaliza Instituto Pedagogico Arubano, unda nos futuro maestronan ta wordo forma y lo continua pa logra un cooperacion optimal entre IPA y Universidad di Aruba.

Calidad di educacion no ta posibel sin un infrastructura adecua. E construccion di e prome “Smart school” ta na caminda y tambe e digitalisacion di educacion. Pa por midi e calidad den nos enseñanza ta bay implementa den e tres aña nos dilanti un sistema di colecta data di Ensenansa moderno cu sosten di UNESCO, cu ta yama Educational Management Information System.

Un Plan Nacional di Educacion 2018-2030 lo cana hunto cu e 17 metanan di desaroyo sostenibel pa 2030. E Plan Nacional aki ta sigui riba e principio di UNESCO cu un educacion mester ta basa riba e idioma materno. Gradualmente nos lo cumpli cu e norma di UNESCO pa destina por lo menos 6% di nos GDP na educacion.

Señor Presidente,

E palabra ingles “Accountability” ta nifica duna cuenta y ta conferi dignidad y balor na e ser humano. Principionan di “accountability”, integridad, transparencia y bon gobernacion ta forma fundeshi di un gobierno.

DISCURSO GOBERNADOR APERTURA AÑA PARLAMENTARIO SEPTEMBER 2018
3

Lo continua cu implementacion di e tratado di Nacionnan Uni pa combati corupcion cu lo desemboca den su ratificacion. Asina lo bin cu un oficina y un camara pa promove integridad, un asina yama “klokkenluidersregeling”, un codigo di conducta pa ministro y parlamentarionan y instala un defensor di pueblo pa garantisa proteccion riba tur nivel.

Un di e tareanan primordial di Gobierno ta pa garantisa e seguridad di nos pueblo y nos bishitantenan door di preveni y combati criminalidad. Den e cuadro ey vigilancia di nos fronteranan ta keda un punto importante di atencion den cooperacion estrecho cu Kustwacht y partnernan den Reino, mirando cierto desaroyonan den nos region.
Ta percura na un manera accelera pa mas ekipo y material, cu ta cuadra cu e tecnologia moderno, pa entre otro e instancianan di gobierno encarga cu seguridad y orden publico.

Gobierno ta hibando un maneho stringente pa cu entrada y estadia no permiti na nos isla, pa di e forma aki proteha entre otro nos mercado laboral.

Den cuadro di prevencion y combatimento di candela lo sigui cumpli cu exigencianan internacional. Ya caba un grupo grandi di nos Cuerpo di Bombero a ricibi entrenamento specialisa den exterior. Lo sigui cu e esfuersonan aki.

Señor Presidente,

E color blauw di e bandera ta denota e laman cu ta rondona nos isla. Nos laman ta nos fuente di ingreso principal (esta turismo), pero tambe fuente di actividad tradicional (manera pesca). Pero e ta consisti di un ecosistema diverso y fragil di mangel- y rifnan cu su flora y fauna unico, cu mester wordo conserva.

Crecemento balansa ta inclui planificacion integral y proteccion di nos recursonan natural. E recursonan aki ta haci ken nos ta y ta duna nos bida. Pesey colectivamente y cu tur actor envolvi lo crea un plan di desaroyo teritorial, ancra den ley incluyendo proteccion di areanan den awa y na tera cu un nivel halto di biodiversidad.

E dump di Parkietenbos ta un menasa ambiental riba tera y den laman. Pesey lo sigui cu e proceso di ‘Request for Proposal’ pa yega na un manera di uza e desperdicio pa genera “energia” pa caba cu e problema di e dump di Parkietenbos.

Pa eleva e calidad di turismo lo introduci – hunto cu Hotel Management School di Maastricht – un Aruba Certification Program pa trahadornan den sector turístico.

Tambe lo gobierno lo cumpli cu su parti pa e inversion di casi 300 miyon florin tuma lugar, pa upgrade nos aeropuerto cu e proyecto prestigioso Gateway 2030. Ademas lo sigui inverti den e zonanan turistico manera un renobacion completo di e edificio ESSO-Club cu su canchanan di tennis. Bushiri Beach lo keda desaroya den un area recreativo pa tur hende.

Señor Presidente,

E color geel ta e color di abundancia y ta denota e industria petrolero y tambe di aloe. E strepinan ta demostra e solidez y largo duracion di tal abundancia. Ademas e color geel ta simbolisa e matanan di Aruba cu ta florea geel, manera kibrahacha, brazil, boonchi di strena y wanglo.

DISCURSO GOBERNADOR APERTURA AÑA PARLAMENTARIO SEPTEMBER 2018
4

Abundancia tin su raiz den un bon maneho di finanzas publico. Door di un ausencia di esey ultimo 10 añanan e debe nacional a mas cu redobla.

Un di e prioridadnan di Gobierno ta pa yega na finanzas publico duradero. E stipulacion di normanan den e ley di 2015 pa e supervision financiero no a duna e resultado desea.

Pa e periodo 2018-2021, gobierno a traha e Memorando Financiero Economico pa stipula e caminda pa yega na finanzas duradero.

Mirando e estado di finanzas publico, y e comienzo di e pagonan pa e proyectonan PPP, y e meta di gobierno pa yega na un finanzas publico duradero, a opta pa hisa e impuesto indirecto. Asina ta sigui tambe e tendencia mundial pa un cambio di impuesto directo pa impuesto indirecto. A tene cuenta si pa compensa esnan menos fortuna.

Hunto cu Hulanda ta deliberando riba un cuadro di norma nobo. E e punto di salida ta pa stabilisa e proporsion di e debe na 70% pa 2027. Pa 2019 e deficit riba presupuesto lo wordo reduci te na 0,5% di GDP y pa 2020 un surplus di 0,5% di GDP lo wordo alcanza cu lo bira 1% pa e añanan despues.

Cu yudansa di IMF gobierno ta trahando riba e reforma fiscal, y ta hibando un maneho dirigi na baha structuralmente e gastonan di personal di gobierno.

Señor Presidente,

E strea di 4 punto ta representa e cuater direccion di compas, for di cual direccion hende di diferente pais a bin biba na Aruba. Nan a bin forma parti di un comunidad cu ta biba harmoniosamente cu otro.

Ademas e ta denota e cuater rutanan maritimo y aereo cu tin di haber cu nos economia. Y e color cora ta simbolisa e cariño inmenso di cada ciudadano pa su isla, pero tambe ta indica e color di e industria di antaño di Aruba.

Na comienzo di aña Venezuela a sera su fronteranan aereo y maritimo pa Aruba, Corsou y Boneiro. Algo cu a haci cu mester a busca productonan manera fruta y berdura for di otro caminda.

Maske e importacion di fruta y berdura for di Venezuela ta representa solamente un 7% di e total e ceramenta a trece incomodidad. Diferente misionnan diplomatico y tecnico a logra cu poco a poco mediante proceduranan stricto e trafico maritimo for di Venezuela a bira posibel atrobe.

Riba tereno di economia gobierno ta determina pa facilita sector priva pa elimina e asina yama “red tape” y pa yega na un “one stop shop” digital pa loke ta trata permisonan.

Mas cu nunca Aruba mester tin empresarionan cu ta postula nan mes y mustra nan creatividad y ta importante pa stimula un cultura di “entrepreneurship” den nos comunidad, cuminsando pa siña mucha- y hobennan con pa bira empresario.

Hunto cu representantenan di e sector comercial a identifica sectornan cu Aruba lo por sigui desaroya den e ramo turistico, logistico, industria creativo, agricultura, y economia di conocimento.

DISCURSO GOBERNADOR APERTURA AÑA PARLAMENTARIO SEPTEMBER 2018
5

Señor Presidente,

Como isla chikito Aruba ta vulnerabel pa desaroyonan externo. Y gobierno no solamente ta trahando pa realisa e 17 metanan di desaroyo sostenibel, pero tambe pa compila y comparti conocemento cu otro islanan chikito den desaroyo. Esaki lo sosode mediante un curiculo special na nos universidad, cu yudansa di Union Europeo dirigi riba careranan den e ramo di tecnologia y sostenibilidad.

Un desaroyo sostenibel tambe ta rekeri inovacion. Inovacion ta un herment importante pa por logra nos metanan. Un modelo di crecemento balansa ta exihi un maneho y actitud diferente cu ta tene cuenta cu nos recursonan escaso, energia renobabel y proteccion di nos medio ambiente.

E Arubiano ta conoci pa su curashi, y curashi ta necesario pa enfrenta e retonan nos dilanti, pero tambe ta rekeri hende cu pensamente critico y empresarial, sin lubida e inversion den nos famia y nos prohimo.

Gobierno lo sigui enfoca tambe riba mehora calidad di bida, unda cu tur persona mester por tin acceso na e posibilidad di tin un hogar propio.

A traha pa haci e proceso di otorgamento di tereno uno transparente unda cu tur ciudadano ta compronde cua ta nan derecho y tambe nan deber. A enfoca riba mehora e proceso pa ricibi permiso di construccion y lo crea un minimo di 200 cas social pa aña.

Accesibilidad ta keda un parti cardinal pa locual ta e meta di gobierno. Pa logra esaki ta enfoca riba mehoracion di e red di caminda den bario, pa tur hende por yega nan cas den bon forma y por biba den trankilidad.

Pa soluciona e retonan local y pa crea distritonan sostenibel, un di e aspecto mas crucial ta e infrastructura digital pa encurasha creatividad y colaboracion entre habitantenan. P’esey a crea e proyecto AREA – Aruba RE-Imagined Areas.

Den cuadro di e proyecto aki lo colabora cu diferente instancianan tanto den sector publico, como sector priva, pa crea un ambiente pa yuda encurasha desoroyo social, innovacion, creatividad, pa trece crecemento economico.

E proyecto AREA lo incorpora elementonan di ‘Smart Cities’, cu e meta pa crea un area energetico, pa haci compras, recrea, y pa comercio en general. E prome fase di AREA lo enfoca riba e distritonan di San Nicolas y Oranjestad.

Señor Presidente,

Gobierno ta pone e cuadro pero no por haci tur cos su so. E ta un responsabilidad comparti tur actornan envolvi. Y e ta rekeri pa tuma decision cu no ta facil. Pero si tuma corahe pa haci esaki, nos lo wak cu nos ta logra sali for di e desafionan cu tin.

Consecuentemente, nos mester di un parlamento cu ta sigui mantene su mes na su tarea importante. Laga nos traha hunto pa un desaroyo ehemplar di nos isla stima.

DISCURSO GOBERNADOR APERTURA AÑA PARLAMENTARIO SEPTEMBER 2018
6

Cu un sentido di optimismo, fe y speransa pa logra e metanan nos dilanti, mi ta declara, manera nos Constitucion ta prescribi, e aña parlamentario 2018-2019 habri. Cu Dios ilumina cada un di nos y guia nos pasonan pa bienestar y progreso di nos Pais.

 

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio