ORANJESTD — Het kabinet Wever-Croes 2 is erin geslaagd om de landsverordening financieel toezicht Aruba aan te passen met de nieuwe financiele normen, en een drietal voorwaarden die door de Nederlandse regering waren gesteld.
Volgens een in 2015 ondertekende protocol tussen Aruba en Nederland, mag Aruba deze wet niet eenzijdig aanpassen, maar moet vooraf instemming van de Rijksministerraad krijgen.
Eind augustus heeft Aruba het concept aangeboden aan Nederland, en na intense onderhandelingen tussen Aruba en Nederland, heeft Aruba het concept aangepast op drie punten die door Nederland waren aangekaart. Uiteindelijk heeft de Staatsecretaris van Koninkrijkszaken, mw. van Huffelen, op 1 december 2023 aangegeven in te stemmen met het gewijzigd concept, en kon de wetgeving naar het Arubaanse Parlement worden gestuurd. Het Arubaanse parlement heeft de aanpassingen uiteindelijk op 18 december j.l. behandeld, en de aanpassingen zijn unaniem door 19 statenleden aangenomen.
NORMEN
In de aangepaste wet worden drie financiele normen opgenomen. Aruba moet elk jaar minimaal 1% begrotingsoverschot halen. Daarnaast moeten de personeelslasten in 2027 maximaal 10% van het BBP bedragen. En tot slot moet de staatsschuld in 2031 op 70% komen, en in 2040 op 50%. Dit zijn de normen die Aruba en Nederland reeds in 2018 en in 2020 hebben afgesproken, en nu wettelijk verankerd. Premier Evelyn Wever-Croes heeft aangegeven dat deze normen realistisch en haalbaar zijn. Aruba heeft deze week de begroting 2024 goedgekeurd, met een surplus van 1%. Het surplus was in 2023 1.9%. Hiermee is Aruba het eerste land binnen het Koninkrijk met een goedgekeurde begroting 2024, en met een begrotingsoverschot.
BOETE RENTE 6.9%
Ondanks het feit dat Aruba de toezichtswetgeving heeft aangepast conform de instructies van Nederland, is dit nog geen reden voor Nederland om de boete rente van 6.9% te verlagen. Immers, volgens Nederland kan Aruba deze wet eenzijdig aanpassen, en dat geeft niet voldoende comfort aan Nederland. Daarom eist Nederland dat het parlement van Aruba de parlementaire autonomie overdraagt aan het Koninkrijk en dit in een rijkswet verankert. Het Arubaanse parlement verzet zich hiertegen. Het nederland standpunt is echter onjuist, zoals blijkt uit een legal opinion die een Nederlandse professor heeft gegeven. Aruba is gebonden aan het protocol 2015, en kan de wet dus niet eenzijdig wijzigen. Experts beweren echter dat de boete rente van 6.9% niet meer houdbaar is, nu Aruba alles heeft gedaan dat Nederland wilde in de wet. Ook kamerleden uit de Eerste Kamer zijn deze mening toegedaan.