Vandaag is het precies twintig jaar geleden dat op 26 juli 2001 een klein vliegtuigje, op weg van de luchthaven ’La Chinita’ te Maracaibo in Venezuela naar California in de Verenigde Staten, op 106 zeemijlen noord van Aruba in zee stortte. Dit vertelt de heer Alejandro Torres, eigenaar van het eerste luchtvaartadviesbureau van Venezuela ‘Tower Air’, dat trouwens nog steeds bestaat, mij gisteren tijdens een gesprek. Gezagvoerder José Ignacio Luzardo van 25 jaar en de heer Franco Belarosa Cioe, eigenaar van het vliegtuigje, van 60 jaar waren op die onfortuinlijke dag aan boord van het vliegtuigje, een eenmotorige Beachcraft, Bonanza A- 36.
Het verhaal van de heer Torres klinkt als een spannende actiefilm. Op die bewuste dag stijgt José Luzardo om 10:00 GMT op en moet hij al om 11:35 GMT een MayDay oproep doen in verband met een motorstoring van het eenmotorige vliegtuigje. Op dat moment vlogen zij op 1000 voet (300 meter) boven de Caribische Zee. De MayDay oproep werd opgepikt door een United Airlines vlucht die net was opgestegen van het vliegveld HATO te Curacao en de luchtverkeersleiding stuurde het bericht door naar Maiquetía en zij op hun beurt naar het vliegveld van Maracaibo.
Ondertussen hadden twee personen op Aruba, Dhr. Gregory Croes en zijn neef Ruben Croes de MayDay oproep ook gehoord, zegt de heer Torres. Zij besloten toen om uit te vliegen om het vliegtuigje te gaan zoeken. De heer Torres kreeg het bericht ook binnen en als werkgever van de piloot vloog hij ook uit vanaf Maracaibo om zijn personeelslid en de passagier te gaan zoeken.
In eerste instantie kreeg Dhr. Torres de verkeerde coördinaten van de plek waar het vliegtuigje was neergestort. Bij toeval kreeg hij contact met het vliegtuig van de twee Arubanen die wel de juiste coördinaten hadden en beide vliegtuigen vlogen daar naartoe, maar konden het neergestorte vliegtuig niet vinden. Op datzelfde moment vlogen er Amerikaanse F-16’s over het gebied en twee F-16’s besloten om ook naar het vliegtuigje te zoeken. Helaas konden ook zij het vliegtuigje niet vinden en hebben toen aan de luchtverkeersleiding van Curacao doorgegeven dat zij geen overlevenden hadden gezien. Hierop heeft Curacao besloten om de zoektocht af te breken. Achteraf hebben de twee overlevenden verteld dat zij de F-16’s hadden gezien, maar net toen de vliegtuigen dichtbij waren hebben zij een ‘break’ uitgevoerd waardoor zij het vliegtuigje niet hebben waargenomen.
Dhr. Torres besloot de zoektocht niet op te geven, maar wist ook dat hij en het Arubaanse vliegtuigje niet genoeg geëquipeerd waren voor zo’n Search and Rescue. Dhr. Torres besloot toen om het radioverkeer van alle binnenkomende vliegtuigen naar de luchthaven van Aruba te blokkeren. De verkeerstoren op Curacao kreeg dit door en alle vliegtuigen naar Aruba waren gedwongen om hun koers te veranderen en naar Curacao te vliegen. Er volgde een verhitte discussie tussen de luchtverkeersleider op Curacao en de heer Torres. De heer Torres bleef aandringen dat er wel overlevenden waren en zou niet opgeven met het verstoren van het vliegverkeer totdat men de zoektocht zou oppakken. Op dat moment besloot Curacao om de toen nog prille Kustwacht in te zetten om een Search en Rescue uit te voeren. De Kustwacht voor de Nederlands Antillen en Aruba, zoals de Kustwacht toen nog heette, was net opgericht en was hoofdzakelijk bemand met Nederlandse marinepersoneel. In die dagen vloog de Koninklijke Marine met een Orion patrouillevliegtuig. Deze werd vanaf Curacao uitgestuurd en vond na een korte zoekslag de twee opvarenden. De Orion gooide zogenaamde smoke-markers naast de overlevenden om hun positie te markeren zodat de Lynx helikoper van de Hr.Ms. van Amstel de overlevenden kon vinden. Omstreeks 12:40 GMT was de reddingsoperatie voorbij. De heer Torres vertelde dat hoewel hij blij was dat de reddingsactie een succes was, hij ook verdrietig was want tien dagen daarvoor was er een andere ongeluk met een Venezolaans vliegtuig die net uit de kust van Maiquetía in zee neerstortte met tien personen aan boord en maar één persoon werd gered.
Waarom een jubileum? De heer Torres gaf aan dat het belangrijk is om de lessen die toen geleerd zijn bij die reddingsactie te herinneren en daar lering uit te trekken zodat reddingsacties nog effectiever worden uitgevoerd, maar het jubileum is ook een expressie van dankbaarheid naar alle personen die toen hebben geholpen om zijn twee piloten te redden. Hij hoopt dat er ooit een dag komt dat hij de leiding van de Kustwacht CARIB en/of de Koninklijke Marine persoonlijk kan bedanken voor hun bijdrage.
N.B: de reddingsactie op 26 juli 2001 heeft ruime aandacht gekregen in de daaropvolgende dagen in de kranten van zowel Curacao, Aruba als in Venezuela.