Home » Dia mundial di Yerba di lama 2025. Kico ta nan balor?

Dia mundial di Yerba di lama 2025. Kico ta nan balor?

by Admin
0 comments 14 views

 

ORANJESTAD – Hopi hende ora nan drenta lama, nan no kier trapa nada. Ora hende wak un pleki scur den lama, nan ta desvia di esaki. Locual esaki por ta, ta un area di coral of mayoria biaha ta area unda tin yerba di lama ta crece. 

Dia 1 di maart ta observa Dia Mundial di Yerba di Lama (World Seagrass Day 2025). Esaki e asamblea general di Nacionnan Uni a stipula esaki na mei 2022. E resolucion cu nan a adopta ta proclama dia 1 di maart como Dia Mundial di Yerba di Lama. E resolucion ta enfatisa e necesidad urgente pa conscientisacion na tur nivel pa promove y facilita accion pa conservacion di yerbanan di lama. Directie Natuur en Milieu tambe ta contribui na e observacion aki cu algun punto importante. Asina hende por sa mas di e balor di e ecosistema cu veldnan di yerba di lama ta brinda na naturalesa, medio ambiente y hende como parti di naturalesa.

Kico ta yerba di lama y ki sorto tin? 

E ta un mata/yerba cu ta crece den awa salo y ta hay’e bou di awa di poco profundidad. Na Aruba tambe tin, y tin un lista di esunnan cu ta protegi pa leynan local. Den nos publicacionan di “Conoce Nos Matanan” nos a elabora riba cada un di nan. Por haya esaki riba nos pagina social @dnmaruba riba Facebook y Instagram. Esunnan cu ta inclui den e ley “landsbesluit bescherming inheemse flora en fauna’ (AB 2017 no.48) ta: Yerba di Caña; Thalassia testudinum; Halodule wrightii; Rupia maritimayerba di chogogo; Syringodium filiforme; Halophila bailonis; Halophila decipiens; Halophila engelmannii. E yerbanan aki ta forma veldnan bou di awa, creando habitatnan compleho, hopi productivo y rico na biodiversidad. Pero tambe tin un sorto di yerba di lama cu ta invasivo. Esaki ta e Halophila Stipulacea. E ta clasicifica como invasivo pasobra e ta impone su presencia door di limita e crecemento di e sortonan endemico (nativo) mientras e ta crece y bonda. E ta haci’e door di forma matnan diki cu ta pone den bentaha riba e otro sorto nativo, ora di busca claridad di solo, nutriente y espacio. Asina e sorto invasivo ta degrada e ecosistema di yerbanan di lama, pasobra e ta tuma over e espacio di e otro. E veldnan di yerba di lama ta luga importante pa alimentacion y ta cas pa hopi sorto di bestia marino entre nan e turtuganan di lama, piscanan, cabay di awa, strea di lama, manta y calconan.

Veldnan di yerba di lama ta cubri solamente 0.1% di suela di oceano na mundo.  No solamente e luga aki ta sostene cria di pesca pero tambe ta mehora calidad di awa door di filtra esaki y ta combati nutriente, polucion y contaminacion den cuminda di lama. Como cu nan ta warda carbono eficientemente nan por warda te cu 18% di e carbono oceanico di mundo. Esaki ta haci cu e ta un di e solucionan basa riba naturalesa pa atende cu e impactonan di cambio di clima. E veldnan di yerba di lama ta yuda cu e resistencia di e ecosistema marino manera rifnan di coral. Tambe nan ta yuda wanta e tera y ta forma e prome liña di defensa di costa door di reduci energia di olanan, protegiendo hende for di e riesgo di inundacion, erosion y tormenta.

Apesar di su importancia pa desaroyo sostenibel y mitigacion di cambio di clima, e ecosistema marino aki ta na peliger pasobra solamente un kwart di tur veldnan di yerba di lama ta cay den areanan marino protegi. Algun di e presionnan humano cu ta contribui na degradacion di e veldnan ta: desaroyo na costanan accelera y sin vision;, actividadnan di boto; polucion; ‘runoffs’; cobamento y rancamento di e yerbanan den lama, y ‘lozing’ di awa sushi. Yerba di lama ta critico pa bida bou di awa, pero tambe ta importante pa bida riba tera. E ta un medio cu ta brinda seguridad di alimentacion den produccion di pisca.

Locual DNM ta boga p’e ta inclusion di maneho, respeta e leynan vigente, conservacion y restauracion di veldnan cu yerba di lama. Esakinan ta componentenan critico ora ta trata di strategianan di ‘blue economy’ sostenibel. E conseho cu DNM ta desea di laga pa e comunidad ta: sigui evita di trafica areanan unda tin yerba di lama, pasobra esaki ta cas y alimentacion pa hopi especie marino. Respeta e ecosistema aki y dun’e su balor pa asina e por sigui brinda su servicionan. E imagen di e sorto di yerba di lama den e diseño ta e yerba Syringodium filiforme, cuminda p’e turtuganan di lama cu ta bishita nos costa pa cuminda, luga pa pone webo y trece nan yuinan na mundo asina futuro generacion tambe por disfruta di nan. Feliz dia Mundial di Yerba di Lama 2025!

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @ 2023 – 2025 Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio Aruba