Home » Dia Internacional di aire limpi pa un shelo blauw cu tema pa 2024: Inverti den #AireLimpiAwo

Dia Internacional di aire limpi pa un shelo blauw cu tema pa 2024: Inverti den #AireLimpiAwo

by Admin
0 comments 58 views

ORANJESTAD – Riba dia 7 di september ta observa e di cinco Dia Internacional di Aire Limpi pa Shelo Blauw, di Nacionnan Uni (UN). E dia aki ta enfoca riba urgencia y necesidad pa atende cu e menasa cu ta envolve contaminacion di aire y su impacto riba salud, economia, medio ambiente y resiliencia di comunidad.
Directie Natuur en Milieu (DNM) ta desea di trece dilanti algun datonan y informacionnan necesario asina comunidad ta mas atento y consciente di e impacto cu polucion di aire tin y con por aporta pa asina nos por tin calidad di aire limpi pa un y tur.

99% di hende ta inhala aire califica como no ‘safe’. Polucion of tambe contaminacion di aire ta e factor di salud mas importante di nos tempo. Esaki ta causa malesanan cu ta asocia cu curason, pulmon, cancer, ‘stroke’ y mas. E polucion di aire ta causa di morto prematuro, pues, morto mas trempan cu ta premira.
E fenomeno aki tambe ta afecta nos medio ambiente natural bahando e cantidad di oxigeno den nos oceano. E ta haci’e mas dificil pa matanan crece pasobra e suelo ta afecta, intensificando ainda mas e crisis climatologico mundial. Hopi ta e fuente di contaminacion di aire, manera e kimamento di combustibel fosil y biomassa cu tambe ta contribui na emision di gasnan ‘greenhouse’, causando calentamento global.
Mescos cu cambio climatico, contaminacion di aire ta afecta tur hende, pero ta impacta especialmente hende muhe na estado, baby y mucha, adultonan mayor, esnan cu ta biba den pobresa, y comunidadnan historicamente marginalisa. E magnitud y urgencia di e retonan aki no por ignora. Contaminacion di aire tawata responsabel pa 8.1 miyon morto na 2021. Mas di 90% asocia cu enfermedadnan no contagioso, y mas di 700,000 mucha menor di cinco aña a muri di causanan relaciona cu contaminacion di aire na cas y pafo di cas.
Mas ainda polucion di aire ta haci cu esnan mas vulnerabel ta sufri desigualdad, ta perhudica crecemento economico, ta hisa gasto di cuido medico, y ta baha productividad di e trahado. E asunto di aire limpi ta directamente asocia cu algun di e metanan di desaroyo sostenibel, e SDG’s. Meta SDG #3 por ehempel ta encera bon salud y bienestar pa tur, meta #11 ta referi na cuidadnan sostenibel y meta #7 ta acceso na energia limpi. Y obviamente SDG meta # 13 ta referi na accion efectivo pa combati cambio di clima. Asina tambe ta boga pa “Inverti den #AireLimpiAwo”, e observacion di e aña aki cu ta enfatisa e necesidad urgente pa asociacionnan mas fuerte, inversionnan grandi y responsabilidad comparti pa combati contaminacion di aire. Esakinan ta yuda alivia e mortonan prematuro cu polucion di aire ta causa.
Polucion di aire ta impacta e medio ambiente na e manera cu polutantenan ta cambia y caba cu e nivel di nutriente den suelo. Tambe trece den peliger e recurso awa of ta contamina caminda awa ta pasa. Esaki consecuentemente ta daña e mondinan, causa daño na cosecha treciendo material toxico den e cadena di cuminda y tambe por daña icononan cultural manera monumentonan y estatuanan. E mas evidente ta e parti econominco cu ta refleha un aumento di costo di cuido medico cu ta equivalente na 6.1% di e GDP global.
Dia Internacional di Aire Limpi pa shelo blauw ta bo momento di refeleccion y incorpora cambio den bida diario encurashando otronan pa tuma accion na escala mas grandi asina por refleha cambionan real pa asina tin aire limpi pa tur. Aki algun tips di kico asina por haci den nos bida diario.
Reduci desperdicio, composta cuminda organico, recicla desperdicio no-organico, uza tasnan di compra reusabel, no uza productonan di un solo uzo, cambia pa un estilo di vida cu ta encurasha un miho salud. Considera e manera di transporte, por uza bais of cana distancia cortico, encurasha ‘carpooling’, y no kima sushi. Accionnan den grupo por encera plantamento di mata, accion di limpiesa di sushedad, traha conhuntamente cu artistanan y musiconan pa crea eventonan y exihibicion cu ta eleva consciencia den nos comunidad. Na e nivelnan di organisacionnan medio ambiental ta bon pa cuminsa adresa e topico di polucion di aire.
Pa e dia Internacional di Aire Limpi pa shelo blauw 2024 comparti bo accionnan riba social media usando e hashtags #AireLimpiAwo y #WorldCleanAirDay. Sea parti di e combersacion y haci un diferencia.

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio