Home » DISCURSO  GOBERNADOR DI ARUBA  APERTURA DI AÑA PARLAMENTARIO 2022-2023 

DISCURSO  GOBERNADOR DI ARUBA  APERTURA DI AÑA PARLAMENTARIO 2022-2023 

by Admin
0 comment 82 views

 

13 DI SEPTEMBER 2022

Señor Presidente, Honorabel Miembronan di Parlamento, Ministernan y invitadonan, dama y cabayeronan bon dia. 

Durante nos bida, nos como hende ta enfrenta temponan bon y positivo, pero tambe periodonan duro y dificil. E les cu nos ta keda cu ne ta cu entre e temponan duro aki y esunnan bon, nos ta haya e oportunidad di bira mas fuerte y alabes humilde como ser humano. No obstante e riesgonan, nosta determina pa lanta bek y sigui lucha pa kita obstaculonan for di caminda pa bienestar di nos famia. Mescos cu e ser humano, paisnan tambe ta confronta e periodonan aki. Ultimo añanan nos a keda confronta cu varios di nan. Nan a marca nos isla y nos comunidad, lagando lesnan importante pa futuro desaroyo di nos Pais. 

Pa dos aña consecutivo Aruba y mundo henter a confronta un di e desafionan mas grandi den e ultimo decenas. Ainda e efectonan di e medidanan tuma pa frena y combati e contagio di virus di COVID-19 ta wordo sinti local- y mundialmente. Ademas di e efectonan aki, situacionnan internacional nobo ta sigui pone retonan den cadenanan di distribucion di productonan y volatilidad riba mercado petrolero. Esaki ta afecta directamente nos economia y sociedad. 

Nos Pais a sali di e tempo duro, cu yudansa, pero nos situacion ta keda delicado. Nos economia, sosteni pa e actividad principal – cu ta nos turismo – ta mustrando señalnan di un recuperacion fuerte. Sinembargo e efectonan riba finanza publico y e ambito social lo tin nan impacto pa hopi aña ainda. Lo tuma su tempo pa yega atrobe na resultadonan presupuestario confortante. Y e heridanan cu e pandemia a ocasiona den cada hogar aki na Aruba, ainda no a cura completamente. Es mas, e retonan social no a bira menos y diariamente nos ta confronta esaki cu e situacionan penoso hustamente cerca esnan mas vulnerabel: nos muchanan cu a sufri silenciosamente caba durante pandemia, pero tambe e adultonan mayor y esnan cu un of otro limitacion fisico. 

Pa nos recupera por completo economicamente, financieramente y socialmente, ta esencial pa nos tin union, solidaridad y respet pa cu e causa.

Gobierno mester demostra disciplina financiero; inversion priva y publico mester wordo motiva; y accionnan concreto mester tuma lugar den conhunto y dialogo cu gruponan di interes pa drecha e bienestar di e pueblo. Asina so nos lo logra e recuperacion completo di nos Pais. 

Y bida lo sigui … y nos lo sigui enfrenta desafio y contratiempo. Pa nos ta mihor prepara pa esaki, nos mester di reforma structural y mester fortalece e debilidadnan exponi cu ainda ta latente den nos bista y memoria. 

Señor Presidente, 

Nos ta bini hunto awe pa celebra apertura di e di 37 periodo di aña Parlamentario di Aruba. 

Den e presupuesto pa 2023 manera el a wordo entrega na Parlamento, a logra reduci diferente gasto y aumenta entradanan di Pais door di pone enfasis riba e.o. cumplimento di impuesto. E gastonan di interes di nos debenan sinembargo ainda ta un peso grandi riba nos finanzas publico. Maneho di gobierno ta pa yega na finanzas publico duradero y responsabel. Un di obhetivonan ta pa reduci debe y gastonan di interes di acuerdo cu normanan internacional manera recomenda pa e Fondo Monetario Internacional y palabracionan haci cu Hulanda na 2018. 

E palabracionnan haci cu Hulanda den cuadro di sosten di likides durante 2020, ta den pleno ehecucion atraves di e paketenan di reforma. Departamentonan di Gobierno ta trahando diligentemente riba mas di 60 punto di accion, cu ta canando riba 8 diferente area di maneho. Pa mayoria di e proyectonan ya caba tabatin plannan di ehecucion traha den cuadro di e masterplan traha pa profesionalnan (yama): Reposicionando Rumbo di nos Pais. Gobierno ta mira esaki como un manera responsabel y duradero pa yega na un miho cuadro di desaroyo y alabes pa cumpli cu e acuerdonan haci recientemente cu Hulanda. Den e presupuesto 2023 tin 12,5 miyon florin destina pa implementacion di proyectonan aki. 

Despues di a haci hopi investigacion y estudio nos lo cuminsa awor cu ehecucion di e paketenan di reforma. Meta ta pa crea un base economico mas solido cu lo permiti nos recupera mas liher den caso cu nos experiencia contratiempo economico.

Den e cuadro aki y den dialogo cu Hulanda lo sigui enfoca den e periodo nos dilanti riba e plannan pa fortifica nos economia, finansas publico, organisacion di gobierno, cuido di salud, enseñansa y estado di derecho. 

Señor Presidente, 

Maneho di Gobierno ta basa riba reduccion di dependencia di crudo pa produccion di energia. Nos mester expande nos capacidad di produccion for di fuentanan sostenible y duradero, manera biento y solo cu ta den gran abundancia ariba nos isla. 

Na aña 2008 Gobierno di Aruba a dal e promer paso pa Aruba y a construisu promer parke di molina na Vader Piet. Na aña 2009 el a drenta den funcion produciendo 30 megawatt di coriente. Pa e siguiente añanan Utilities Aruba hunto cu WEB y ELMAR lo tin e tarea pa ehecuta e maneho di energia basa riba produccion di energia di manera limpi, renobabel y pagabel. Pa por logra e meta aki gas natural den forma likido lo por sirbi como combustibel di transicion. 

Pa garantisa prosperidad riba nos isla, nos mester haci e transicion pa un economia cu ta sostenibel, circular y inclusivo. A institui e Comision Recuperacion Economico pa crea un plataforma pa dialogo cu sector priva y demas gruponan di interes. Den dialogo lo discuti proposicionnan pa incentivonan fiscal, mehoracion di clima di inversion y diversificacion di nos economia cu atencion pa e principionan di sostenibilidad. Den e cuadro di conmemoracion di 200 aña di Oranjestad, lo presenta e prome fase di e plan pa revitalisa e centro di ciudad. E plan ta encera proyectonan entre otro di horeca y vivienda. Despues lo sigui e trayecto di revitalisacion di San Nicolas impulsando desaroyo nobo y rebibando loke ta existente. 

Den e transicion pa e concepto di un economia circular y e metanan di desaroyo sostenibel (SDGs) lo desaroya un Sustainability Fund. E fondo aki mester contribui na financiamento di proyectonan, e.o. riba area di agricultura, haciendo uso di practicanan sostenibel y innovativo. Dialogo ta tumando lugar un biaha mas pa logra reapertura di e frontera maritimo cu Venezuela pa importacion di fruta, berdura y otro productonan comestibel. Esaki lo contribui na reduci e presion riba costo di bida na Aruba.

Den cuadro di e desaroyo economico, Gobierno lo ta ehecutando e prueba di mercado laboral di forma diligente y eficiente,sin perhudica e proceso necesario di contrata personal. Asina lo brinda oportunidad igual na tur esnan cu ta desea di forma parti di e mercado laboral local, cumpliendo claramente cu tur leynan y reglanan vigente. 

Den cuadro di e proyecto Aruba Kier Traha”, pa medio di Enseñanza pa Empleo, lo  introduci varios curso pa mehora abilidadnan di tur trahado y posibel trahado. Di e forma aki no solamente lo guia nan den e proceso pa haya empleo, pero tambe pa desaroya nan habilidadnan cu lo conduci na mehora competencianan personal di forsa laboral pa sigui recupera y ta miho prepara pa tempo dificil. 

Economia ta toca nos tur: p’esey desaroyo economico mester aporta na calidad di bida di nos tur como ciudadano. Pa e motibo aki mester tin debido atencion pa mehora y proteha derechonan di consumidor. E Aruba Fair Trade Authority lo aporta na un clima di competencia husto, cu lo desemboca den mihor calidad di servicio, calidad di producto y prijs mas husto pa e consumidor. 

Despues di hopi aña di problematica di fianza y interes excesivo e ley cu ta regla e credito di consumidor a wordo aproba. Actualmente e ley ta den implementacion unda ta bay crea tambe un sistema di registracion di credito. Pa proteha e consumidor a lansa un campaña di Educacion Financiero pa yuda finanzas den hogarnan. Pa asisti den esaki lo fortifica e departamentonan concerni pa ta e voz y defensor di e derechonan di e consumidor. 

Señor Presidente, 

Na 2023 Reino Hulandes ta conmemora 160 aña di abolicion di sclavitud. Na Aruba esaki ta un tema cu no ta biba mucho den e comunidad. Toch tabatin un poco mas cu 500 esclavo – mayoria di nan cria di cas – ora sclavitud a wordo aboli riba nos isla. Archivo Nacional ta trahando pa digitalisa e archivonan pa asina por brinda acceso mas facil na informacion historico, cultural, educativo y gubernamental. Esaki no solamente ta importante den enseñansa, pero tambe pa transparencia y pa salvaguardia nos cultura y nos herencia den cuadro di e metanan di desaroyo sostenible decreta pa Nacionan Uni.

Abolicion di sclavitud ta algo importante pa conmemora, pasobra awendia trafico y contrabanda di personanan ta keda un problema mundial. 

Enseñansa ta e vehiculo di mas poderoso pa desaroyo sostenibel y duradero di un pais. Enseñansa mester ta accesibel pa tur hende den comunidad y mester brinda oportunidad continuo na nos hobennan. Lo enfoca riba mehoracion di calidad door di optimalisa e structura di cuido, brinda acceso na maestronan pa mas curso y guia, optimalisa e conexion entre e diferente tiponan di enseñansa y na funcionnan den e sector laboral.  

E enfoke principal di e maneho di turismo ta dirigi riba recuperacion di nosturismo. Gobierno kier yega bek na e nivel di turismo prome cu pandemia y sigui cu diversifacion y mehoracion di e producto Aruba. Lo mantene un bista hopi cla riba un maneho di turismo sostenibel, teniendo cuenta cu e balans necesario entre turismo, economia y nos naturaleza. Desaroyo duradero, y principalmente e conservacion di nos naturalesa, den relacion cu nos turismo ta keda hopi importante. 

Nos mester yega na un balans entre naturalesa y accionan di e ser humano. E retonan grandi pa nos pais ta dirigi riba sigui implementa e maneho y solucionnan duradero pa garantisa un miho sistema di maneha, separa, colecta y procesa desperdicio. Lo sigui brinda sosten y stimula e departamento y sector di agricultura, cria y pesca creando oportunidadnan y otro potencialnan como tambe siguistimula e grado di siguridad alimenticio. 

Sr. Presidente, 

Den e area di cuido medico, meta di Gobierno ta pa sigui baha e gastonan pa asina yega na un seguro medico mas sostenibel. E enfoke lo keda si pa proteha esnan mas vulnerabel y percura pa nos cuido keda uno pagabel. Lo sigui traha conhuntamente cu hospitalnan den Reino y region pa asina ofrece un cuido di calidad na nos hendenan. Tambe lo sigui enfoca riba desaroya y amplia specialismonan den sector di cuido.

Mescos cu den resto di mundo Aruba ta topa retonan pa haya suficiente profesional pa traha den e sector di cuido. Cu e ley di AruBIG e posibilidadnan pa haya mas profesional den sector di cuido, specialmente nos yiunan di tera, pa bin traha den e sector di cuido aki na Aruba a aumenta. Pa por logra un cuido na tempo y di calidad ta importante tambe pa fortalece e promer liña di cuido. Lo enfoca riba mas cooperacion den sector di cuido, aumenta eficiencia y duna debido atencion na prevencion di malesanan cronico. Lo sigui educa, conscientisa y guia nos hendenan, specialmente nos muchanan, con pa biba un bida mas saludabel practicando deporte. 

Lo enfoca riba salud mental y lo inicia e programa di mental health professional, caminda lo percura pa e cuido ta mas accesibel y asina evita listanan di espera. Lo atende na un manera structura cu adictonan ambulante y brinda nan e cuido necesario pa nan por re-integra y re-socialisa den nos comunidad. E compromiso pa garantisa calidad di bida, bienestar general, cuido y stimula participacion di nos adultonan mayor ta keda central. 

Sr. Presidente, 

Den parti final di mi discurso awemainta mi kier a reitera un biaha mas cu union, solidaridad y respet ta clave pa un recuperacion genuino. Union pa un causa nacional. Respet pa e dignidad humano. Solidaridad pa esun cu mas mester di dje. Esakinan alabes ta forma e fundamento di e estado di derecho cu nos Pais ta. 

Mescos cu nos ta uni pa un causa comun, nos ta solidario y mustra respet mutuo pa logra recuperacion, di e mesun forma nos ta mantene nos estado di derecho bibo garantisando libertad y derechonan di tur ciudadanonan. Ta necesario pa nos siña respeta y comprende otro, siña balora e interes y necesidad di otro y pone diferencianan un banda na momento cu nos Pais mas mester di dje. 

Como Parlamento boso a wordo confia cu un poder pa defende y proteha e principionan aki. Mescos cu bida conoce temponan bon y menos bon y ta laga nos cu lesnan atras, mescos ta conta cu e desafionan cu nos estado di derecho ta

afronta. No laga esaki descurasha boso! Asina so nos por garantisa un futuro duradero y sostenibel, mas inclusivo, mas pacifico y husto pa nos tur. 

Sr. Presidente, 

Mi ta declara, manera nos Constitucion ta prescribi, e aña Parlamentario 2022-2023 pa habri. Cu Diosilumina cada un di nos y guia nos pasonan pa bienestar y progreso di nos Pais.

 

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio