Home » FPNA: E resultado di e estudio di CARMABI no ta sorprendente, pero si mester wordo inclui den nos maneho basa riba evidencia di termino largo.

FPNA: E resultado di e estudio di CARMABI no ta sorprendente, pero si mester wordo inclui den nos maneho basa riba evidencia di termino largo.

by Admin
0 comment 46 views

 

ORANJESTAD, ARUBA – Den e ultimo simannan e resultadonan y conclusionnan di e sondeo di nos rifnan di coral y calidad di awa conduci pa e fundacion ‘Caribbean Research and Management of Biodiversity’ (CARMABI) a wordo publica via diferente medionan. Pa Fundacion Parke Nacional Aruba (FPNA) e informacion di estudionan asina ta sumamente importante pa asina adapta manehonan di areanan natural basa riba evidencia di situacionnan actual. Pa hopi tempo caba FPNA, y otro organisacionnan cu ta dedica na conservacion di naturalesa, a indica cu nos lama ta deteriorando rapidamente. Awor esaki ta documenta den un forma objetivo door di un instituto reconoci den nos region.

 

Den e raport di CARMABI e estado di Aruba su rifnan di coral ta clasifica pa ta den condicion critico te rasonabel. Pa un rif di coral y su ecosistema ta resiliente pa menasanan manera horcan, cambio di clima, malesanan etc., rifnan mester ta den un estado bon of hopi bon pa por restaura su mes. Adicionalmente, e ecosistema asocia cu e rifnan ta den un desbalansa, unda tin relativamente hopi alga y pisca herbivoro (incluyendo gutu), pero tin poco invertebrato (calco, kreeft, bushi di lama) y pisca predatorio (jampou, mero, snapper, tribon) cu mester mantene e ecosistema den balansa. Cu e estado actual di nos ecosistema di rifnan ta den condicion degrada, Aruba su ecosistema di rifnan ta cerca di un colapse ecologico, caminda e bida marino no lo por carga su mes mas, y nos lo tin lamanan morto.

 

Tin diferente menasanan pa nos bida marino, manera cambio  di clima, especienan invasivo (lionfish, yerbe invasivo, coral invasivo), coral bleaching, malesa di coral, polucion, recreacion y extraccion iregula, trafico maritimo y su impactonan, pero tambe polucion for di tera den forma di desperdicio y awa di pos, y polucion kimico (fertilisante, pesticidio, herbicidio, detergente, medicinal, verf, azeta, bateria, etc.) cu ta yega nos lama via  e diferente RWZI, awasero, basha directo, of via grondwater. Algun di e formanan di polucion aki a wordo identifica den e raport di CARMABI di ta presente den consentracionnan halto y no saludabel pa nos medio ambiente marino. Mayoria, si no ta tur, di e impactonan aki ta e consecuencia directo of indirecto di e crecemento no structura y no sostenibel di turismo (cu ta responsabel pa mayoria di e polucion kimico) y nos poblacion creciente cu nos isla a pasa den e ultimo decadanan. E crecemento exponential aki a sosode sin consideracion di e capacidad di carga di nos infrastructura, social, medio ambiente y ecologia of un planificacion espacial pa reduci impacto of presionnan.

 

E aumento di menasanan y e degradacion di nos medio ambiente y naturalesa ta un resultado cumulativo di algun decada, y e no ta un problema cu por wordo resolvi den un dia. E lo tuma colaboracion y decadanan di accion restorativo pa yega na solucionnan necesario pa segura un medio ambiente sano y salvo pa naturalesa y ser humano. Pero tin pasonan importante cu Aruba por tuma pa reduci e riesgo pa mas degradacion y pa crea un ambiente unda naturalesa, y cu esey e calidad di nos awanan, por recupera. Aruba mester cambia completamente pa un desaroyo sostenibel, unda desaroyo y crecemento economico ta wordo evalua basa riba e capacidad di carga (ecologico) di e isla. Mester cambia e focus completamente pa turismo di calidad halto y impacto abou, hunto cu e desaroyo di otro pilarnan economico sostenibel. 

 

Adaptacion apropia pa desaroyo sostenibel lo ilustra e necesidad pa un moratorium inmediato ariba desaroyo na costa y camber di hotel nobo (incluyendo esnan firma caba), y lo solamente permiti renobacion di hotel existente cu ta reduci nan capacidad. Mester eleva maneho di desperdicio y awa sushi pa cumpli cu rekesito actual y internacional y cuadra cu e poblacion cu ta contribui na esaki (ambos local y turista). Cada contribuyente por ta parti di e solucion door di reduci nan desperdicio y awa sushi y stimula door di un structura unda e productor di polucion ta paga. Leynan, decretonan, maneho y control ariba esaki di parti autoridad mester regula e impacto humano cu tin riba medio ambiente y naturalesa. Pa cada ciudadano of organisacion cu kier tuma responsabilidad pa nan propio marca ambiental, mester tin suficiente informacion local disponibel den forma di curso y certificacion di sostenibilidad.

 

Un parke marino ful rond Aruba tambe por forma parti di e solucion pero mester wordo combina cu esfuersonan integral pa reduci e menasanan y polucion cu ta bin di tera. Una bes e menasanan di tera ta mitiga, planificacion espacial marino y zonanan como parti di un parke marino ful rond di e isla ta crucial pa restaura ecosistema y biodiversidad y mitiga impacto humano riba e medio ambiente marino. Sistema di boei por preveni daño di ancramento y guia recreacion humano pa cierto zona unda e actividad lo tin menos impacto. Cierto areanan por wordo aloca y manteni pa proyecto di conservacion marino manera rifnan artificial pa restaura coral, mitiga yerbe invasivo pa restaura nos yerbenan nativo y otro technologianan inovativo pa recuperacion di nos bida marino. 

 

Pa restauracion di coral e ta esencial pa e medio ambiente marino no ta bou presion continuo di polucion di tera of actividad humano no sostenibel. Segun e raport di CARMABI, a resta solamente un sitio na Aruba su costa zuidwest cu tin un medio ambiente marino relativamente saludabel door di e coriente di awa limpi cu ta bin di e oceano na e punta mas pazuid di nos isla na Sero Colorado. Lamentablemente ta di cuestiona con largo e area aki lo keda saludabel cu e desaroyonan turistico cu ta tumando lugar riba e costa eynan actualmente, caminda via grondwater y e aumento di actividadnan di bishitante por impacta e bida marino. Pa e motibo aki tur desaroyo mester no solamente considera e area directo di construccion, pero tambe e impacto riba areanan (natural) den besindario como tambe e impacto indirecto cu e desaroyo lo tin riba Aruba, un isla cu ya caba ta demasiado desaroya. Cada desaroyo nobo ta hisa e presion riba nos recursonan (natural) door di un aumento di recreacion, poblacion, consumidor, trafico, polucion, etcetera. 

Aruba mester aplica precaucion pa tur desaroyo y haci un evaluacion adecuado di e impacto social y ambiental prome, incluyendo plan di mitagacion di impacto y evaluacion di alternativonan, prome cu duna permiso pa un desaroyo. Asina, FPNA ta aplica y encourasha maneho basa ariba evidencia, miho practicanan prueba, y e principio di precaucion pa determina accionan sostenibel pa logra un balansa real entre bienestar economico, social y ecologico door di mitiga impactonan humano no sostenibel y duna naturalesa espacio pa restaura su mes.

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio