Zoals bekend zijn de Caribische landen, waaronder Aruba, binnen het koninkrijk hard getroffen door de COVID-19 pandemie. Om de landen overeind te houden heeft Nederland financiële middelen beschikbaar gesteld in de vorm van een renteloze kortlopende lening. Voor het sluiten van de leningen zijn door Nederland vergaande hervormingen als voorwaarde gesteld. Aruba heeft tot heden actief gewerkt aan het voldoen aan de voorwaarden, met succes.
Gedurende de Rijksministerraad van 17 december jl. is besloten om het toekennen van de door Aruba benodigde liquiditeitssteun aan te houden. Reden hiervoor, anders dan hetgeen is vermeld, is het stellen van additionele voorwaarden door Nederland, buiten de gemaakte afspraken om. Specifiek gaat het om voorwaarden die indruisen tegen de Staatsregeling (Grondwet) van Aruba, waarbij de verwachting van Nederland is dat de minister-president van Aruba handelt in strijd met de Staatsregeling, en het Arubaans parlement passeert door het sluiten van een protocol zonder einddatum. Er is door Aruba herhaaldelijk getracht om tot een compromis te komen dat niet indruist tegen de rechtstatelijke structuren van het land. Dit compromis is niet door Nederland aanvaard.
Naast het ondertekenen van een protocol dat aan de fundamenten van de rechtsstaat tornt, weigert Nederland om perspectief te bieden over de inkortingen in de salarissen van ambtenaren en werknemers van de semi-publieke sector. Deze werknemers willen duidelijkheid en perspectief. Sinds mei 2020 is er op de salarissen 12.6% ingekort en nu Aruba economisch aan het herstellen is, is gerechtvaardigd om dit perspectief te bieden, en om de inkorting af te bouwen. Helaas is er geen gehoor hiervoor in Nederland.
Aruba betreurt ten zeerste deze opstelling van Nederland, daar het ambtelijk team van Aruba de afgelopen periode keihard heeft gewerkt aan de totstandkoming van de consensus Rijkswet Caribisch Orgaan voor Hervorming en Ontwikkeling (COHO). En omdat Aruba aan vrijwel alle overige voorwaarden heeft voldaan die binnen de gemaakte afspraken vallen. Het werken met steeds maar schuivende voorwaarden is niet bevorderlijk voor de onderlinge banden binnen het koninkrijk. Aruba spreekt dan ook de hoop uit dat het recent in Nederland gesloten coalitieakkoord, waarin aandacht wordt geschonken aan het democratische tekort, als basis fungeert voor de verdere gesprekken.
Aruba heeft inmiddels de Raad van Advies om advies gevraagd over de nieuwe voorwaarde van Nederland.
In januari 2022 worden de gesprekken hervat en is er ruimte om tot een compromis te komen tussen de landen. Aruba heeft er alle vertrouwen in dat dit zal lukken door een constructieve samenwerking met Nederland.