Home » Plataforma Hobennan Profesional (PHP) – Tienda di Ley: Un minister por bisa kico cu e kier durante un reunion publico bou inmunidad parlamentario

Plataforma Hobennan Profesional (PHP) – Tienda di Ley: Un minister por bisa kico cu e kier durante un reunion publico bou inmunidad parlamentario

by Admin
0 comment 112 views

 

 

Den e dianan aki pueblo den su totalidad ta comentando y ta en espera di e continuacion di e reunion relaciona cu un posibel retiro di confiansa for di e Minister di Desaroyo Teritorial, Infrastructura y Medio Ambiente. Obviamente e intencion tawata pa den e prome round di e reunion pa vota y retira confiansa di e minister en cuestion for di su cargo aplicando e regla yama ‘vertrouwensregel’. Kiermeen si un mayoria den Parlamento no tin confiansa mas den un minister esaki lo mester retira. Pero durante e reunion comunidad no por a saca afo kico lo ta e motibo real tras di e plan pa retira e minister. Realidad ta cu e minister en cuestion durante su disertacion a señala un cantidad di iregularidad cu a sosode bou su ministerio kiermeen bou di e gabinete actual ora cu e ainda no a asumi e function di minister ainda. Despues di e disertacion pueblo di Aruba den su totalidad a wordo sorpresa cu e hecho cu hustamente e Partido cu a pidi pa retira confiansa for di minister a pidi pa e Prome minister intermedia den e asunto. Algo cu te dia di awe tin question marks. Obviamente e ta keda straño cu e intermediacion a wordo pidi mientras cu e Prome minister a indica for di comienso cu e lo no mete den un ‘asunto interno di partido’. Den cuadro di esaki nos lo trata den e edicion di e comunicado informativo aki e tema di inmunidad parlamentario. E tema aki ta en conexion cu e segundo round di e reunion cu lo ta tumando lugar e siman aki. Nos kier enfatisa cu nos lo elabora riba esaki for di e perspectiva constitucional y no un for di perspectiva politico. E rason di esaki ta pueblo ta haciendo e pregunta kico si of kico no un minister lo por bisa of divulga durante e segunda tanda di e reunion.

 

E punto di salida ta cu contra entre otro un insulto, difamacion, calumnia, blasfemia, insinuacionnan y discriminacion haci durante un reunion publico di Parlamento no ta posibel pa por inicia un procedura legal na Corte di prome instancia. Relevante pa menciona ta cu e articulo ta menciona cu no solamente nan NO por wordo persigui pa loke nan expresa, pero tampoco pa documentonan cu nan presenta den e reunion. Esaki tin di haber cu e inmunidad parlamentario cu ta ancra den nos constitucion den
art. III.20 St.regA. Segun e articulo aki tur miembro di Parlamento, tur minister y otro personanan cu forma parti di e reunion no por wordo persigui pa loke nan a bisa of presenta por escrito (por ehempel documentonan ter inzage) den e reunion di parlamento of e reunion di e comisionnan. Netamente e proposito di e inmunidad aki ta pa permiti cu e miembronan di parlamento of esnan cu participa na e reunion por eherce nan mandato sin teme cu nan por wordo persigui pa locual cu nan bisa of presenta por escrito den parlamento. Importante pa remarca ta cu e obhetivo di inmunidad parlamentario no ta pa e miembronan expresa nan mes libremente sin limitacion algun. 

 

For di e memorie van toelichting nos por saca afo cu e persona no solamente no por wordo responsabilisa riba entre otro tereno penal pero tampoco por entama un caso civil contra di su persona. Remarcabel ta e hecho cu enfasis ta wordo poni cu e inmunidad no solamente ta aplicabel durante reunionnan publico pero tambe reunionnan di comisionnan. Ta para cla den e memorie cu e inmunidad no ta aplicabel pa personanan cu wordo scucha pa un comision di Parlamento, pero cu esaki ta explicitamente aplicabel pa personanan apunta door di un minister, un parlamentario of Parlamento pa forma parti di e reunionnan aki.

 

Tin diferente forma di inmunidad parlamentario y esaki ta diferencia pa cada pais. E forma mas comun ta inmunidad parlamentario limita. E limitacion ta para na loke ta sosode durante e reunionnan aki. Di otro banda tambe ta existi un forma ilimita di inmunidad parlamentario. Esaki ta nifica cu hasta pafo di e portanan di parlamento e miembronan aki ta wordo protegi pa por ehempel loke nan expresa. Importante pa trece dilanti ta e hecho cu Aruba no conoce un inmunidad ilimita, sino un inmunidad cu si conoce su limitacionnan. Esaki ta nifica cu e miembronan di parlamento no por wordo persigui pa loke nan bisa durante un reunion den parlamento, pero e ‘ball game’ ta cambia na momento cu expresionnan wordo haci despues cu e schorsing di e reunion a tuma luga y tambe pa expresionnan haci pafo di e parlamento por ehempel na medionan di comunicacion. Un ehempel basta conoci den nos comunidad ta e caso caminda un ex-minister a yama un parlamentario pa ‘pedofiel’. Den e caso aki hues a considera lo siguiente:

 

“E acusado ta ignora e hecho cu Corte Supremo ta considera cu inmunidad parlamentario berdad ta incompatibel cu e participacion di hues den un caso di evaluacion di admision civil of penal relaciona cu declaracionnan haci den parlamento, sinembargo, den e caso aki ta trata di declaracionnan haci cu no a tuma lugar durante un reunion di parlamento, sino den un entrevista radial. E acusado no ta compronde cu aunke politiconan pafo di parlamento tin cu soporta mas cu e ciudadano comun, e libertad di expresion pafo di parlamento ta limita na loke ta socialmente aceptabel nificando cu tribunal penal y civil tin hurisdiccion pa por evalua e contenido di e caso en cuestion. Esaki ta aplicabel hasta si ta trata di declaracionnan cu ta un ripiticion di loke a ser presenta den parlamento. E hecho cu e trabou di un parlamentario of minister no ta sosode solamente den reunionnan di parlamento, no ta hustifica pa extende e inmunidad parlamentario pafo di reunionnan di parlamento of comisionnan”. 

 

Kico esaki ta nifica pa e Minister di Desaroyo Teritorial, Infrastructura y Medio Ambiente? Durante e prome tanda e la presenta un cantidad di iregularidad indicando cu lo tin señalnan fuerte di corupcion, cu Prome minister ta na altura di esaki y despues diripiente e reunion a wordo posponi. Logicamente pueblo a haya e impreshon cu fraccionnan lo tin algo di sconde y a haci tur cos posibel pa e minister en cuestion no expresa nada mas, pasobra Pandora box lo a wordo habri y gobierno lo a desangra politicamente. Pero realidad ta cu nos constitucion ta brinda un proteccion na e minister pa loke e papia, señala of acusacionnan cu e haci durante e reunionnan aki. Bottomline ta cu un minister of parlamentario por bisa kico cu e kier durante reunion bou di inmunidad parlamentario sin cu e por wordo manteni responsabel of persigui. Libremente e lo por elabora extensivamente riba tur actonan cu probablemente lo ta relaciona cu corupcion di un of otro forma. Contrario na loke un parlamentario di e fraccion mas grandi di gobierno a declara ‘cu parlamento no ta OM, ta Ministerio publico ta dicidi’, mester realisa cu aunke den nos Sistema hudicial ta OM ta persigui , no ta kita afor cu Parlamento tin un responsabilidad pa expone, investiga y eherce control. Un parlamentario cu ta compronde su trabou y ta para pa integridad di e gobierno cu e ta sosteniendo hamas por expresa asina siendo cu e tin diferente tools manera derecho di interpellacion, derecho di haci pregunta y un competencia hopi mas pisa cu jama ‘e derecho pa investiga’ na su disponibilidad pa trece claridad. Si e opta pa no haci su trabou na un forma manera debe ser e lo ta complaciente na corupcion y no saka berdad , di loke por ehempel e Minister di Desaroyo Teritorial, Infrastructura y Medio Ambiente a trece padilanti. Kiermeen for di un punto di bista di derecho constitucional e parlamentario aki sea e no sa of no ta compronde su tarea.

 

Tienda di Ley kier enfatisa cu a trata mas tanto posibel na splica e articulo aki den Papiamento pero no tur biaha tin palabranan huridico exacto cu por wordo uza. E intencion di e articulo aki tawata pa crea un link entre loke nos constitucion ta prescribi, e posibel retiro di e minister y loke e minister en cuestion por trece padilanti durante e reunion bou inmunidad parlamentario. Si abo tin un pregunta of remarca tocante e tema aki nos ta invitabo libremente pa manda nos un email via: [email protected] of nos Facebook Page: Plataforma Hobennan Profesional. Nos ta gradici e comunidad pa e confiansa y e feedback ricibi pa medio di e preguntanan cu nos a ricibi via email y facebook page. Danki pe apoyo.  

 

Scirbi pa studiantenan di ley:

Wendrick Cicilia LL.B.

Minorca Martis LL.B.  

Gerick Croes LL.B., B.Ec

 

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio