Home » Mester bin un evaluacion serio di Statuut © Quito Nicolaas

Mester bin un evaluacion serio di Statuut © Quito Nicolaas

by Admin
0 comment 66 views

 

Na 1954 ora cu e Statuut di Reino Hulandes a drenta na vigor pa Antiyas Hulandes y Surnam, e islanan di Antiyas a kere cu nan a ricibi nan autonomia. A crea un structura den cual parcialmente riba nivel insular tabata tin mas di bisa, pero den practica esaki no a resulta den mas desaroyo economico pa cada isla. E resultado  tabata cu na 1986 Aruba a bandona e Federacion di Antiyas y na 10-10-10 a desmantela e structura aki completamente. Sin embargo e Statuut a sigui di ta vigente sin niun adaptacion of cambio.

Desde añanan ’90 e iritacion y friccionnan den Reino a aumenta y esakinan tabata ser causa pa art 3 cu ta reglamenta e asuntonan cu ta cay bou di responsabilidad di Reino. Den art 43 di Statuut ta trata e asuntonan cu ta regarda pais Aruba, manera derechonan humano, estado di derecho y bon gobernacion. Sin embargo Reino cq Hulanda tambe tin e interes pa esaki keda bon implementa y den e mesun rosea ta anuncia cu Reino por tuma medidanan pa garantisa ehecucion di e tareanan aki. Y cada biaha esaki tabata resulta den diferencia di opinionan cu tabata afecta e ambiente den Reino.

Hulanda den su maneho ta asumi un posicion cu e islannan ta autonomo, pues nan mes mester financia e gastonan y si esaki no ta e caso, esaki ta nifica cu nan no por carga nan autonomia.  Esaki a sabiendo cu Aruba mescos cu e otro islanan den Caribe, ta islanan cu un populacion creciente, sin recurso natural, un economia limita y vulnerabel pa sucesonan mundial, pero cu gastonan astronomico di importacion, energia y mantene un cierto nivel di servicio publico. Pues e gastonan ta sigui subi, mientras cu e entradanan di impuesto no ta suficiente pa carga e gastonan di e economia. Mas avanza y diversifica bo economia ta, mas facil bo por carga e gastonan ariba menciona y di enseñanza y salubridad publico. (fig. 1)

Pesei lo ta bon pa den cuadra di art. 43 di Statuut, Hulanda cubri e gastonan encera den forma di yuda cu equiponan, training, software, material etc. No por ta asina cu un parlamentario no por entrega un proyecto di Ley den parlamento, debi cu na DWJZ tin asina tanto trabou cu no por yuda den concepia un ley.  Di otro banda no mester ta asina manera den tempo di e Tratado di Lomé, bou cual Aruba tambe tabata cay, cu tabata ‘dump’ tecnologia bieu of un central di telefon cu no tabata util. Riba tereno di enseñanza Hulanda por yuda financia material di les na papiamento pa scolnan. Nos tur lo ke biba den un Reino, unda cu tecnologia moderno y sabidura ta ser reparti di un pa e otro. ‘Met de wil elkander bij te staan’, ta encera un compromiso serio pa yuda otro den Reino.

Te ainda nos ta mira cu cada biaha –  a base di statuut – ta trata di crea organonan nobo manera e Zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) pa por tin un intervencion directo den asuntonan interno di e pais autonomo. E evaluacion di  Statuut mester enfoca riba e funcionamento real di Statuut, pues e efectonan di esaki, cual por midi den cuadro di e situacion socio-economico. Alavez mester inclui e aspectonan unda e responsabilidad, interes y poder di Reino ta afecta nos autonomía E poder adicional cu Hulanda ta eherce via art 43 di Statuut mester keda transforma den ayudo financiero pa mantene e estado di derecho – bon gobernacion – derechonan humano. Banda di un evaluacion mester bin un comision di e partnernan den Reino, kendenan lo mester identifica proyectonan cu a largo plazo por keda ehecuta pa consolida e economia. Pa e fast-track proyectonan cu Aruba tin cla caba pa ser ehecuta, akinan tambe Reino por hunga un papel. Reino Hulandes ta un cas di un famia grandi, unda esun miho para ta yuda y asisti esnan menos afortuna sin niun clase interes. 

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio