Home » PHP:  Analisis corto for di perspectiva constitucional – Tratamento di un mocion di desconfiansa durante ausencia di e minister

PHP:  Analisis corto for di perspectiva constitucional – Tratamento di un mocion di desconfiansa durante ausencia di e minister

by Admin
0 comment 124 views

 

 

Den e ultimo dianan aki tin hopi desaroyo politico tumando lugar cu tin di haber cu nos derechonan constitucional. E conflicto entre un minister y su propio fraccion a yega asina leu cu parlamentarionan di e fraccion sosteniendo gobierno a retira confiansa di nan propio minister. E impasse aki a yega tambe na conseho di minister y a tuma un decision contra tur principio legal pa kita/ahusta cartera di e minister. E desaroyonan ne momentonan aki ta wordo cuestiona door di varios hurista, abogado y pueblo en general. E impasse aki no a keda te eynan ya cu presidente di Parlamento a yama un reunion 28 juli 2020 pa specificamente trata un mocion di desconfiansa contra di e minister encarga cu infrastructura y medio ambiente. Remarcabel ta e echo cu e plan obviamente ta pa e reunion tuma lugar den ausencia di e minister en cuestion. Logicamente pueblo ta puntra su mes si esaki ta posibel of si esaki ta permiti den e cuadro di nos leynan y normanan constitucional cu ta reglamenta e relacion entre gobierno y Parlamento. Den e edicion aki nos lo elabora riba algun punto basico for di e perspectiva di principionan constitucional. Na final e ta keda na cada ciudadano pa por formula su propio opinion critico y tambe participa na e debate.

 

Pa evalua si e accion di Parlamento yamando un reunion cu e meta pa trata un mocion di desconfiansa durante e posibel ausencia di un minister ta corecto, e ta relevante pa nos analisa e normanan vigente cu ta regla e relacion entre parlamento y gobierno (y ministernan individual). Un di e principionan constitucional importante entre e relacion di Parlamento y gobierno ta e responsabilidad ministerial cu ta ankra den nos constitucion. Art. II.1 inciso 3 Streg.A ta stipula cu e ministernan tin cu responsabilisa nan mes na Parlamento. Esaki ta nifica cu nan ta individualmente responsabel pa e maneho di por ehempel nan cartera of funcionamento di departamentonan cu ta resorta bou nan ministerio. Parlamento di Aruba (pero tambe esnan di Corsou y St. Maarten) tin diferente competencia cu e por aplica pa asina duna contenido na su tarea di controla ministerionan individual of e gabinete den su totalidad. E competencianan aki ta varia entre e derecho di haci pregunta (art. III.17 Streg.A), e derecho di haci un investigacion (art. III.19 Streg.A), aprobacion di prespuesto di pais Aruba (art. V.2 Streg.A) y e interpellatierecht (art. III.18 St.reg.A). E interpellatierecht ta duna Parlamento e derecho pa invita un minister pa un reunion pa asina su persona por debati riba un tema y suministra Parlamento cu e informacion cu e miembronan di Parlamento ta pidiendo. E splicacion riba e articulo aki den e ‘memorie van toelichting’ ta indica cu e interpellatierecht ta un di e recursonan di Parlamento pa por duna contenido na loke ta responsabilidad ministerial. Kiermeen cu e minister no por nenga e invitacion y lo mester ta presente. E mesun interpellatierecht di Parlamento ta inclui un derecho implicito pa e minister en cuestion por atende e reunion pa por responsabilisa su mes riba e tema concerni. Esaki ta nifica tambe cu e minister por haci uso di e tempo pa splica, trece claridad riba su maneho y hasta participa activamente den e debate.

 

E dilemma actual

Un pregunto huridico cu nos por saca a raiz di e hechonan ta : Un mocion di desconfiansa por wordo trata den Parlamento durante ausencia di e minister concerni? Sin duda esaki ta un pregunta cu constitucionalmente ta interesante pa trata na contesta. Basa riba art. 33 inciso 2 di e reglamento di ordo di Parlamento cada miembro di Parlamento tin e competencia pa por entrega un mocion relaciona cu e tema cu lo wordo trata. Den e caso aki e caracter di e mocion lo tin implicacionan serio, pasobra e lo por resulta cu e minister en cuestion mester entrega su cartera si e mocion di desconfiansa wordo aproba pa un mayoria. E implicacion legal aki ta codifica den art. II.2 Streg.A ‘Indien een minister het vertrouwen van de Staten niet langer heeft, stelt hij zijn ambt ter beschikking.’

Tin diferente motibo pa argumenta cu e decision pa trata un mocion di desconfiansa contra di e minister durante su ausencia no ta corecto. Na promer lugar Parlamento lo NO ta respetando e principio di responsabilidad ministerial. Nos a menciona ariba cu responsabilidad ministerial ta obliga e minister pa duna cuenta na Parlamento di su maneho. E principio constitucional aki solamente por haya su contenido real si e minister en cuestion haya e oportunidad di Parlamento pa por cumpli cu su obligacion constitucional pa duna cuenta y responsabilisa su mes na Parlamento. Parlamento ta den pleno reces y lo por a asumi cu e posibilidad ta existi cu un of mas minister kizas lo no ta disponibel y ausente pa cualkier reunion. Door di deliberadamente schedule un reunion sin cu e minister lo por ta presente Parlamento mes ta privando e minister di responsabilisa su mes door di kita e derecho cu e tin pa duna un aclaracion riba e puntonan di debate. Pregunta importante kinan ta : con Parlamento di Aruba como organo mas importante di pueblo kier duna contenido na normanan constitucional si e mes ta corumpi e principionan aki?

 

Na segundo lugar e competencia di interpellatierecht lo wordo aplica unilateralmente, dunando un señal cu Parlamento lo ta trahando con cu ta sin cu e mes ta tene su mes na reglanan ankra den nos constitucion. E echo cu Parlamento mes ta hacienda uso di su interpellatierecht ta implica tambe cu e minister en cuestion mester ta presente pa asina por defende su maneho of suministra Parlamento cu e informacion desea. Kiermeen e mesun competencia cu Parlamento pa e por usa pa cuestiona e minister aki den un debate publico NO ta wordo aplica conforme nos constitucion. Adicionalmente por argumenta cu principionan di “hoor en wederhoor” ta wordo trapa y lastra. E principio aki ta encera cu partidonan den un procedura ta haya e oportunidad di trece nan punto di bista dilanti y tambe e oportunidad di reacciona riba e punto di bista di otro. Awor berdad esaki ta un cuestion constitucional, pero apropia tawata permiti e minister en cuestion haya e oportunidad tambe pa aclarea cualkier duda cu lo tin na Parlamento y dirigi su mes na Pueblo. Di e forma aki pueblo lo por formula un opinion basa riba ambos banda di medaya. Tambe e ta posibel pa argumenta cu for di e perspectiva di moralidad. E ta sona hopi inmoral pa pensa cu Parlamento ta dispuesto pa ignora tur principionan constitucional, nos leynan y normanan door di atende un reunion tras di lomba di un minister of sin cu e por defende su mes.

 

Trata un e mocion di desconfiansa lo tin implicacionan serio y NO ta aconsehabel teniendo den consideracion e argumentonan cu nos a trece padilanti. Den nos concepto e minister merece un oportunidad pa e por defende su mes y/of hustifica cierto decisionnan cu e la tuma pa bienestar general. Parlamento por funciona na un forma optimal solamente si nan tin information corecto y obhetivo na nan disponibilidad. Pa Parlamento por actua debidamente e lo mester actua basa riba e informacion adkiri di e minister y trece den balansa cu e informacion cu e la ricibi di e fraccion cu a entrega e mocion di desconfiansa. Na nos concepto esaki solamente por sosode si e minister en cuestion ta presente y por participa activamente na e debate publico den sala di Parlamento. E articulo aki tin como meta pa informa comunidad over nos derechonan constitucional y pa ningun motibo e no mester wordo saka for di e contexto aki. E ta keda na cada ciudadano pa por formula su propio opinion critico.

 

Scirbi pa studiantenan di ley:

Wendrick Cicilia

Gerick Croes LL.B. , BEc

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio