Home » Expertonan ta debati uzo di ‘mondkapje’, tin ta di pensamento cu esaki ta necesario den e lucha contra COVID-19 

Expertonan ta debati uzo di ‘mondkapje’, tin ta di pensamento cu esaki ta necesario den e lucha contra COVID-19 

by Admin
0 comment 76 views

Distanciamento social (social distancing) ta keda e herment, o mas miho bisa, e mihor arma cu paisnan tin pa lucha contra COVID-19. Tur cuidadano tin un rol pa hunga den e lucha contra coronavirus y siguiendo e conseho di expertonan medico ta e unico manera cu paisnan por sali di e crisis aki. Banda di e medida di distanciamento social, algun experto ta puntra nan mes si mondkapje tambe por ta un arma cu por wordo uza. 

Mester nota si cu no ta consehabel ni responsabel pa propaganda cuidadanonan pa sali cumpra masks medico pa uzo personal. E equiponan aki mester keda disponibel pa esnan den cuido medico o pa e personanan ya infecta cu e virus. Ta subraya cu e intencion di e publicacion aki ta pa solamente informa riba e discusion andando entre expertonan rond mundo tocante e bistimento di mondkapje. 

Expertonan riba e tereno di salubridad y gobiernonan rond mundo ta debati si e ta necesario pa conseha nan cuidadanonan pa bisti mondkapje. Tin hopi informacion contradictorio y esaki ta comprendibel. E pandemia di COVID-19 no ta uno facil pa ningun pais anda cune, mirando cu esaki ta un virus nobo cu awor tin algun luna cu e a lanta cabes. Paisnan a haya nan ta introduci diferente medidanan manera social distancing, cuarentena, toque de keda, curfew etc. pa asina purba di lucha contra e virus. 

Tur pais tin nan pensamento di con pa mihor lucha contra e virus y ta haci esaki teniendo na cuenta nan contexto local. Den e contexto di Aruba, Departamento di Salubridad Publico ta conseha contra e uzo di mondkapje y handschoen pa uzo personal, pues pa persona cu no ta forma parti di cuido medico. Aunke cu varios biaha a duna e conseho aki por mira personanan den publico cu esakinan bisti. 

E conseho cu Departamento di Salubridad Publico ta duna ta basa riba e hecho cu persona den cuido medico tin tur e training y experticio pa con mihor bisti equipo medico. Ta facil pa un persona cu no ta traha den cuido medico haci erornan den bistimento (y kitamento) di masks o handschoen. Pesey ta reitera cu e publicacion aki ta pa informa con otro expertonan ta mira e discusion di bistimento di mondkapje.

Algun pais a hacie mandatorio pa cuidadanonan bisti mondkapje ora nan bay den publico. No ta solamente paisnan Asiatico (p.e. Sur Korea, Japon…) a haci esaki mandatorio, tambe un pais Europeo manera Czechia. E revista Science tawata tin un entrevista cu Ph.D. George F. Gao, director di China su Centro pa Control y Prevencion di Enfermedad. Gao ta un virologo y inmunologo. 

Durante e entrevista Gao a bisa cu un di e erornan mas grandi cu otro paisnan ta haci ta cu personanan no ta bistiendo mondkapje (mask) (Cohen, 2020). Gao a pone enfasis riba e hecho cu e virus aki ta wordo transmiti via gotas respiratorio (‘droplets’), esaki por ta e vocht cu un persona ta saca momento cu ta tosa. Transmision ta tuma lugar momento cu tin contacto cercano cu otro persona infecta.  

Segun e investigacion y experticio di Gao, e ‘droplets’ ta hunga un rol importante pakico mester di bisti mondkapje. E a splica cu momento cu un persona ta papia gotas di scupi (speeksel o slijm) ta sali den e aire. Gao ta informa cu mirando cu persona por ta contagioso prome cu nan ta mustra sintoma, bistiendo mondkapje ta preveni cu e virus ta ‘escapa’ di un persona y yega na un otro. 

Den un otro publicacion di Science, Servick (2020) a papia cu Benjamin Cowling, un epidemiologo di Universidad di Hong Kong. Cowling tambe a conclui cu e uzo di mondkapje ta ideal pa motibo cu un persona infecta cu e virus cu no a cuminsa mustra sintoma lo ta proteha otro di yega den contacto cu su speeksel.

The Guardian su corespondente scientifico, Hannah Devlin, a duna un perspectiva mas amplio o por hasta bisa cu mas nuance riba e declaracion cu ‘mondkapjes no ta funciona’. Devlin (2020) ta informa cu bistiendo un mondkapje no ta garantisa cu un persona lo no wordo transmiti cu COVID-19. E virus ta drenta via wowo y tambe e por toch penetra filter di cierto mask. Pero, mondkapje ta efectivo den gara ‘droplets’, cual ta e manera central cu e virus ta yega na wordo transmiti na un otro persona. 

Devlin (2020) a continua na declara cu hasta algun estudio a conclui cu masks ta un barera di protecion 5x mas efectivo cu si bo no tin mondkapje bisti. Esnan cu tin probabilidad halto di ta den contacto cu persona infecta, o si bo mes a wordo diagnostica, bistiendo un mask por proteha otro persona. Pesey mondkapje ta un articulo crucial pa esnan cu ta traha den cuido medico o cuido social. 

Tambe mondkapje ta un bon tool pa persona cu ta cuida familiar enfermo. Den e publicacion di Devlin (2020) e ta bisa si cu masks lo no ta asina di uzo pa persona cu ta djies casualmente cana rond. E ta conseha contra e compra di cantidad grandi di masks pa uzo propio. 

Di e informacion presenta por conclui cu masks o mondkapje tin cierto proteccion cu e ta duna, en particularmente esnan den vencidario. Un persona cu ta mustra sintoma di e virus sigur lo no mester bay den publico o aserca otro persona. E dificil ta ora cu un persona no ta mustra sintoma y ya ta contagioso caba pa otro. Esey ta e argumento cu algun experto ta uza pakico e bistimento di mask ta yuda. 

Distanciamento social y kedando na cas ta e mihor manera pa preveni di expone bo mes na e virus. Pero tin persona cu ta haci trabounan esencial cu no por scohe pa keda cas y cu no ta den cuido medico. Persona cu ta traha den supermercado ta trahadornan esencial den e crisis aki. Varios establecimento a duna nan empleadonan masks, handschoen y hand sanitizer. Aunke ta conseha contra e uzo di mondkapjes algun persona cu ta sinti nan mes na riesgo ta busca pa cumpra y bisti esaki pa asina proteha nan mes. 

Pa es motibo World Health Organization a publica informacion educativo pa esnan cu tin pensa di bisti mask. Asina por preveni algun eror comun di wordo cometi. Por mira esaki den e siguiente slides.

Fuente di informacion

Cohen, J. (2020, Maart 27). Not Wearing Masks To Protect Against Coronavirus Is a ‘big Mistake,’ Top Chinese Scientist Says. Sciencemag. https://www.sciencemag.org/news/2020/03/not-wearing-masks-protect-against-coronavirus-big-mistake-top-chinese-scientist-says

Devlin, H. (2020, Maart 27). Can a Face Mask Protect Me from Coronavirus? Covid-19 Myths Busted.The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/27/can-a-face-mask-protect-me-from-coronavirus-covid-19-myths-busted

Servick, K. (2020, Maart 28).Would Everyone Wearing Face Masks Help Us Slow the Pandemic?. Sciencemag. https://www.sciencemag.org/news/2020/03/would-everyone-wearing-face-masks-help-us-slow-pandemic

World Health Organization. When and How To Use Masks. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public/when-and-how-to-use-masks

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio