Home » Gobierno di Aruba: VETERINARIO IRENE CROES TA ELABORA TOCANTE E PLAN NACIONAL CU TA ATENDE CU E PROBLEMATICA DI ‘KILL CAGE’ Y CACHONAN RIBA CAYA

Gobierno di Aruba: VETERINARIO IRENE CROES TA ELABORA TOCANTE E PLAN NACIONAL CU TA ATENDE CU E PROBLEMATICA DI ‘KILL CAGE’ Y CACHONAN RIBA CAYA

by Admin
0 comment 58 views

Ta un hecho cu na Aruba tin demasiado cacho riba caya. Pero e hecho mes ta, cu na Aruba nos tin demasiado doño iresponsabel cu no ta atende debidamente cu nan mascotanan. Ta papia di e problematica di ‘kill cage’, ta papia di e problematica di e ley di cacho, ta papia di e problematica di cachonan riba caya y e tantisimo cachonan cu auto ta dal, pero hopi hende no ta realisa cu indirectamente nan ta papiando di e problematica di e doño iresponsabel. Pasobra realidad ta, ta e doño iresponsabel ta e problema.
Si no tawatin doño iresponsabel, no lo tawatin e necesidad pa tin e facilidad cu a haya e nomber di ‘kill cage / afmaakhok’ cu ta existi pa mas cu 40 aña caba. E tey pa haci e bida mas facil pa e hendenan cu kier bay laga nan mascota cu nan no ta desea mas atras pa gobierno pone nan drumi. No ta e cacho of pushi ta bay di nan propio boluntad den e luga ey. Ta e doño mes ta hiba nan y hinca nan eyden ora nan no kier e mas.
Si no tawatin doño iresponsabel, no lo tawata necesario pa introduci e ley di cacho na Aruba cu a bay na vigor 1-1-2015 pa atende cu doñonan cu no ta tene nan cachonan den cura, cu consecuencia cu e cachonan aki por ataca hende of otro bestia, y hasta, esun nan cu no ta capa of sterilisa por reproduci, y asina añadi mas na e cantidad di cachonan cu ya ta biba riba caya y cu auto por dal of cu ta wordo hiba ‘kill cage’.
PA PROME BIAHA DEN 11 AÑA, UN GOBIERNO TA ATENDE NA FORMA SERIO CU E PROBLEMA DI CACHO
Veterinario Irene Croes: “Den 11 aña cu mi ta veterinario den servicio di gobierno, ta prome biaha mi ta wak un gobierno atende na forma serio cu e problema di cacho’.
Veterinario Croes desde 2009 a haya e tarea pa atende cu e ‘kill cage’, y a duna di conoce cu te cu awor, semper gobierno a inverti den e eutanasia cu ta tumando luga y campañanan di conscientisacion pa stimula doñonan di nan responsabilidad pa cu nan mascotanan.
NGO’s cu ya pa añanan ta bon activo riba e area aki tambe, ta inverti nan tempo y esfuerso den campañanan di conscientisacion, sterilisacion y adopcion.
E efecto di tur locual gobierno y NGO’s a yega di haci den pasado ta mustra cu e efecto ta uno temporario. E cantidad di cacho y pushinan cu Veterinaire Dienst ta pone drumi pa aña ta baha un temporada cortico, pero despues e cantidad ta bolbe subi. E efecto mester ta uno duradero. P’esei e plan nacional aki. Ta un momento unico cu un profesional cu experticio riba e area aki a haya un chance pa presenta un plan cu henter Conseho di Minister a aproba, Veterinario Croes a duna di conoce.
E plan ta uno cu ta rekeri atencion multidisciplinario for di diferente ministerio. E plan ta partí den accionnan cu tin di tuma luga inmediatamente y accionnan den corto y largo plaso. E ta un plan cu tur NGO’s y stakeholders lo forma parti di dje. Lo ta e prome biaha cu gobierno huntu cu NGO’s ta bay atende ampliamente cu e problematica aki. Awor cu e plan ta aproba den Conseho di Minister, tur stakeholders lo wordo informa di e plan, y un peticion lo wordo hací riba nan pa, si nan por identifica nan mes cu e plan, nan involucra nan mes den e plan na un manera of otro pa hunto nos yega na un solucion berdadero pa e problema.
“Awo cu e plan ta aproba trabounan ta bay cuminsa pa realisa e metanan. No por spera cu awe a anuncia cu e plan ta aproba, y ya su mañan tur cos ta cla pa e plan completo wordo ehecuta. No. Hunto cu mi colega Dellanire Maduro, nos ta trahando duru pa realisa e metanan y poco poco nos ta hayando mas hende pa yuda nos. Awo ta bay cuminsa cu locual tin di sosode inmediatamente”, Veterinario Croes a indica.
CAMBIO DI E ‘KILL CAGE’ DEN UN “DOG ACT SHELTER”
Cambio di e ‘kill cage’ den un “dog act shelter” cu ainda mester haya un nomber apropia, ta un di e prome pasonan. Cu esaki ta e prome biaha cu e cachonan ta haya e derecho di keda 3-10 dia wardando nan doño bin reclama nan, manera ta prescribi den e ley cu ta na vigor pa 5 aña y mei caba: e hondenverordening/dog act/ley di cacho. E cachonan cu no wordo reclama por wordo adopta y si esey tampoco sosode, lo wordo poni drumi door di profesionalnan riba e tereno aki. Asina ta elimina e ‘kill cage’ di su funcion y su imagen cu a causa hopi publicidad negativo pa Aruba (mata mata mata sin cu e doño cu a hiba nan eyden ta worry, y sin cu e animalnan ta haya e chens manera ley ta stipula). Por lo pronto lo referi na e luga como e “dog act shelter”.
Alabes, un database central ta bay wordo diseña, pa por fungi como un plataforma di comunicacion, pa por reuni e cachonan cu a wordo haya riba caya, cu nan doño. Y tambe pa avisa tur NGO’s di un posibel candidato pa wordo adopta si en caso nan no wordo reclama.
Asina aki ta preveni tambe cu cachonan cu a wordo sterilisa y a wordo poni (bek) riba caya via programanan manera MASH of Stimami Sterilisami, wordo poni drumi innecesariamente, si en caso e cacho wordo treci na e ‘dog act shelter’ aki. Dicon? Door cu tur e cacho cu a wordo sterilisa via e programanan aki, a haya un microchip na momento di wordo opera. Tur cacho cu yega e ‘dog act shelter’ lo wordo gescan y gecheck den e database di e ‘dog act shelter’, y asina e organisacion cu a yuda sterilisa e cacho por busca e cacho y pone bek den e bario cu e ta pertenece cu un ID mas cla pa no bolbe wordo piki for di riba caya, of, e organisacion cu a yuda sterilisa e cacho lo mester busca un miho doño p’e.

E cachonan cu ta wordo treci e ‘dog act shelter’ lo wordo treci door di e ‘dog catcher unit’ cu lo wordo introduci tambe pa cu e plan nacional aki, pero tambe door di NGO’s cu ta activo riba e tereno aki manera Criollo Trappers.
Pero, manera ya menciona, pushinan indesea tambe ta wordo treci na e ‘kill cage’, y emberdad no tin ley pa atende cu esey, pero atrobe, door di experticio di Veterinario Croes riba e area, e no por cera wowo pa e problema grandi cu Aruba ta enfrentando tambe cu tanto pushi bibando eyfo, y e peliger cu nan ta forma pa nos fauna, pasobra nan ta casadonan nocturno cu ta busca nan cuminda den anochi y ta animalnan suficiente chikito, manera algun di nos parhanan, of koneunan chikito ta sufri di esey. No ta e boa so ta e problema, sino e pushi di mondi tambe. Algun idea a wordo treci padilanti pa atende cu esey, pero nos kier papia cu stakeholders y NGO’s tocante esaki pa tambe huntu, mescos cu awo cu e plan nacional aki, nos por yega na un solucion duradero pa cu esey tambe.
CENSO DI CACHO
Lo mester haci un censo di cacho pa wak con grandi e problema realmente ta. Nos sa cu e problema ta grandi paso tur hende sa cu tin demasiado cacho riba caya, pero nos no tin cifra actual. Y solamente cu cifra, por midi e efecto di e accionnan cu nos ta bay tuma, y tambe por bisa e ora, ki ora e cantidad di cacho riba caya a wordo reduci te na un nivel cu ta acceptabel pa nos comunidad. E ultimo censo di cacho a wordo haci na aña 2004. For di esey a bin dilanti cu di 10 cacho cu ta riba caya, 8 tin un doño. P’esey semper a focus pa purba stimula e doño pa tene nan cacho den cura. Sea cu campañanan di conscientisacion, sea cu ley.
LEY DI CACHO
E ley di cacho ta uno bon. Pero e gobierno anterior no a pone atencion na e detayenan pa Polis por a actua debidamente segun e ley. Por ehempel, nan no a percura pa e luga caminda e cachonan lo por wordo poni “in bewaring” manera ley ta bisa. Awendia e ley ta wordo mira como un joke pasobra supuestamente Polis no ta haci nada toch. Esey no por ta asina. KPA tambe ta mira cu e plan aki ta uno hopi bon. Ya nan a dicidi di sigui cu locual algun so tawata haci ainda te unda cu nan tawata por; parti advertencia y boet si ta necesario. Ya dia e ‘dog act shelter’ ta cla anto bo haya bo cu un boet pasobra bo cacho tawata riba caya of bo cacho a wordo hiba na e ‘dog act shelter’, abo no por bisa cu bo no tawata sa di nada.
Veterinario Irene Croes ta considera cu kisas lo mester bin cambionan si den ley, of un stop temporario di importacion di cachonan chikito for di exterior. Lo mester evalua tambe si mester introduci un ‘sterilisatieplicht’, of reglanan pa hendenan cu ta rasa cacho tin di cumpli cu nan.
“Esakinan ta djis algun ehempel di factornan cu a wordo trecí dilanti den e plan. Pero pa e plan ta un exito, nos mester haci’e huntu. Nos kier trece structura na accionnan cu ta wordo haci ya caba, cu bon intencion berdad, pero separa, y door cu e accionnan ta wordo haci separa, te ainda, no a ofrece un solucion duradero pa e problema”, segun Veterinario Croes.
A yega di sosode cu un bisiña ta hiba cacho di otro cu tine fada na e ‘kill cage’ y pa tempo cu e otro bisiña realisa cu su cacho no ta na cas, e la wordo poni drumi caba door di Veterinaire Dienst. Esey lo no por sosode den e situacion nobo, pasobra tur cacho ta wordo registra. Si e cacho ta registra den e database, lo haya sa di biaha cu e cacho no di e bisiña kende a trece.
E META DI E PLAN NACIONAL NO TA PA PARTI BOET. E META TA PA HAYA MAS DOÑO RESPONSABEL NA ARUBA.
Veterinario Irene Croes a duna di conoce cu lo sigui stimula doñonan pa asumi nan responsabilidad pa cu nan mascotanan. No solamente cacho, pero tur mascota en general. Aruba mester mas doño responsabel y cu e campaña di “I❤️my pet” nos ta spera di por logra esey. Si un persona scoge pa no tin un mascota pasobra e no por alcansa pa cubri por ehempel su cuminda of su cuido veterinario, of e no tin tempo p’e, tambe ta un escogencia responsabel. Esey kier logra cu e plan.
CONCLUSION
“Mi ta invita Aruba henter pa forma parti di e plan nacional aki. Entre otro door di duna permiso na bo veterinario pa laga registra bo cacho den e database. Ademas, ta comunidad henter ta hunga un rol importante den e plan. Asta nos muchanan lo wordo involucra den e plan desde nan educacion na scol”, Veterinario Irene Croes a duna di conoce.
Manera ya menciona, tur ministerio na un manera of otro lo ta parti di e plan nacional aki. Veterinario Croes ta indica cu despues di e reunion cu tur stakeholders lo tin un conferencia di prensa pa informa pueblo en general di e plan aki tambe.

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio