Home » Parlamentario Sue Ann Ras (MEP): “Tur mucha merece di haya enseñansa cu sentido y di calidad halto pa crea un nacion solidario”

Parlamentario Sue Ann Ras (MEP): “Tur mucha merece di haya enseñansa cu sentido y di calidad halto pa crea un nacion solidario”

by Admin
0 comment 49 views

Recientemente Minister di Enseñansa a vocifera cu pa e aña escolar nobo 2019-2020 Papiamento oficialmente ta bira idioma di instruccion den scol preparatorio y esaki sigur a trece varios reaccion. Si nos bay bek den historia, despues di implementacion di e famoso Mammoetwet, nos por mira cu for di 1979 Papiamento y Hulandes ta idioma di instruccion na e scolnan preparatorio na Aruba.

Ancra den ley caba

Den AB 1992 no. 88 Articulo 6 Inciso 1 (cu ta di enseñansa preparatorio) ta bisa lo siguiente: ‘Als voertaal bij het onderwijs worden de Papiamentse en de Nederlandse taal gebruikt.’ Hasta por pone acerca cu den AB 1989 no. GT 75 (cu ta di enseñansa basico) Articulo 9 Inciso 1 ta bisa: ‘Als voertaal bij het onderwijs wordt in de eerste twee leerjaren de Papiamentse taal gebruikt; in de volgende leerjaren is op alle scholen de Nederlandse taal de voertaal.’

 

Familiarisacion cu idioma

Casi tur scol preparatorio na Aruba ta duna les na Papiamento caba. Cu excepcion di algun scol cu ta duna les den kleuter na Hulandes. E dos scolnan di S.P.C.O.A. cu ta cuminsa duna les den scol preparatorio caba na Hulandes, lo sigui haci esaki tambe, respetando e derecho di alumnonan pa ricibi enseñansa den nan idioma materno. Ademas di e idioma Papiamento cu tur alumno tabata siña caba den scol preparatorio, entrante 2019 tur alumno den scol preparatorio lo cuminsa familiarisa nan mes di trempan caba cu e idiomanan Hulandes, Ingles y Spaño tambe. Pues lo amplia e experiencia di e alumno den scol preparatorio cu e idiomanan Hulandes, Ingles y Spaño, banda di e idioma Papiamento. Y den e dos scolnan preparatorio, cu ta duna les caba na Hulandes, e alumno lo cuminsa familiarisa nan mes cu Papiamento di trempan, como e idioma cu nan no ta scucha na cas, pero cu nan ta topa tur dia rond di nan den comunidad.

 

Ley y Scol Arubano Multilingual

Pues Papiamento den e scolnan preparatorio ta un hecho for di basta tempo caba. Cu implementacion di Scol Arubano Multilingual (SAM) pais Aruba mester trece e cambionan den ley, cu ta regula enseñansa. Esaki ta un motibo di preocupacion, pasobra ningun ley nobo, pa loke ta trata e materianan cu lo duna den SAM, segun e documento di e metanan nucleo di pais Aruba, aproba pa Minister di Enseñansa, a drenta Parlamento ainda. E cambionan den ley lo sigura cu SAM lo ta duradero pa pais Aruba.

“Ta bon pa enfatisa tambe, cu e diferencia despues di implementa SAM ta, cu lo tin un programa di desaroyo di idioma Papiamento, cu lo mester cuadra cu e liña di desaroyo den e scol multilingual na Papiamento”, Ras a indica. Pues awor lo incorpora scol preparatorio den e sistema di Scol Arubano Multilingual (SAM), unda cu por ehempel, e desaroyo di vocabulario ta di sumo importancia, como tambe desaroyo di pensamento, orientacion di mundo, etc, manera ta e situacion cu scol preparatorio di Colegio Conrado Coronel y Trupial Kleuterschool. Segun Ras; “Mi no ta referi solamente na Papiamento como djis idioma di instruccion, sino tambe ta dun’e debido atencion, pa desaroyo total di idioma materno, cu lo yuda e mucha desaroya otro idiomanan tambe. P’esey ta di sumo importancia pa Minister di Enseñansa presenta e Plan di Enseñansa Nacional (PEN), Maneho di Idioma den Enseñansa cu su planificacion di implementacion y e sugerencianan den cambio di ley di enseñansa preparatorio y basico”.

 

UNESCO

Actualmente un gran mayoria di maestro y cabesante ta kere den e cambio, pa un enseñansa multilingual basa riba e mucha su idioma materno. Pues nan ta kere den e vision di SAM. Sinembargo nos tin cu pone atencion na e proceso di cambio, implementacion responsabel y bon y percura pa atende tur inkietud cu por tin. “Nos tin cu motiva y sostene nos scolnan den e proceso aki y paulatinamente cumpli cu e tratadonan internacional (UNESCO) y asina cumpli cu e derechonan di nos muchanan. Tur mucha merece di haya enseñansa cu sentido y di calidad halto pa crea un nacion solidario”, Ras a finalisa bisando.

 

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio