Home » 3rd CONFERENCE ON THE POLITICAL FUTURE OF THE DUTCH-ADMINISTERED CARIBBEAN RE-UNITING THE ANTILLES AND CARIBBEAN IN SOLIDARITY

3rd CONFERENCE ON THE POLITICAL FUTURE OF THE DUTCH-ADMINISTERED CARIBBEAN RE-UNITING THE ANTILLES AND CARIBBEAN IN SOLIDARITY

by Admin
0 comment 54 views

BONAIRE

 

 

 

3ra Konferensia riba e futuro politiko di Karibe,

 

Reuniendo na Bonaire, West Indies riba 7 I 8 desember 2018,

 

Konsiente ku e status politiko di Bonaire, Sint Eustatius (Statia) I Saba a wordu transforma na 2010 di ta parti di e pais outonomo di e (anterior) Antias Hulandes pa un akuerdo politiko nobo ku a wordu avansa unilateralmente pa Gobierno Hulandes similar na “integrashon parsial”  I karakterisa pa inigualdatnan politiko I ekonomiko serio, kontrario ku e promesa I vishon pa igualdat politiko I ekonomiko,

 

Ademas konsiente ku e status nobo aki ta ekivalente na anekshon unilateral , I ta kompletamente inkonsistente ku e minimo standardnan di ful propio-gobernashon I igualdat rekeri basa riba prinsipionan internashonal di gobernashon demokratiko,

 

Notando ku na 2010,  Curaçao I Sint Maarten a djoin Aruba komo e segundo I tersera paisnan semi outonomo den Reino sin un kompleto grado di propio-gobernashon rekeri bao di Resolushon 1541 (XV) di Nashonan Uni, I subyuga na aplikashon di Artikulo 51 di Statuto di Reino ku ta provee intervenshon unilateral den asuntunan interno di e paisnan outonomo

 

Ademas notando ku e “Evaluashon di e suficiencia di outo-gobernashon den konformidat ku standardnan internashonalmente rekonose- Pais Korsou”  eherse na 2012 pa “Projekto Estudionan di Dependensia”global ku a establese ku e presente modelo di gobernashon na Korsou ku a surgi di e proseso di desmantelashon di Antias Hulandes ademas a redusi e nivel di propio-gobernashon na un modelo outonomo disminuido, I no ta kumpli ku standardnan internashonal kontemporario di ful propio-gobernashon,

 

Ademas tumando nota, ku e Gobierno Hulandes pa medio organonan strategiko, Komite pa Supervishon Financiero (CFT), Forsa Spesial di Polis (RST) I e Prokurado General pa medio leynan di konsenso tin poder riba e parlamento di Korsou I hasiendo esaki ta kontrolando e desaroyo politiko, sosial, kultural I ekonomiko di Korsou

 

Konsiente ku den adishon ku e depensianan parsialmente-integra administra pa Hulanda, I e paisnan outonomo den region, tin otro paisnan no-independiente (NICCs) inkluyendo e seis teritorionan sin-propio-gobernashon atministra pa Gran Bretanja;  Bermudas, Islas Turcas y Caicos, Islas Caimán, Montserrat, Islas Vírgenes Británicas i Anguila; e dependensianan administra pa Estados Unidos , Puerto Rico y las Islas Vírgenes di Estados Unidos; e departamentonan integra di Guadalupe, Martinique i Guayana Franses; I e archipiélago di  San Andrés, Providencia y Santa Catalina, I e kolektividatnan administra pa Fransia ku ta San Martin I San Barts,

 

Teniendo na kuenta ku e status “entidat publiko” no ta refleha e deseo di e pueblo di Boneiru ku anteriormente a skohe un status politiko di “laso direkto ku Hulanda” den e referendum di 2004 na lugar di e “entidat publiko” ku unilateralmente I systematikamente Gobierno Hulandes a impone desde 2010 despues di e desmantelashon di Antias Hulandes I subsekuente transishon, sin ku esaki a wordu defini den konteksto di Kapitulo XI, Artikulo 73 I 74 di Nashonan Uni.

 

Ademas teniendo na kuenta ku e “entidat publiko”status politiko a wordu rechasa pa e pueblo Boneriano den e referendum di 2015 ku un voto desisivo NO mas di 65%  I ku e resultado a wordu formalmente ratifika I endorsa pa moshon di Konseho Insular riba 8 Mart 2016 komo un mandato kla di e pueblo pero ku Gobierno Hulandes a disidi di unilateralmente di ankra e entidatnan publiko di Boneiru, Sint Eustatius I Saba den Konstitushon di Hulanda,

 

Rekonosiendo ku kualke referendum siguiente riba e status politiko preferi for di un grupo selekta di opshonan di status politiko di gobernashon demokratiko I igualdat politiko mester wordu kondusi bao di supervishon direkto di Nashonan Uni,

 

Teniendo na kuenta ku e pueblo di Sint Eustatiusa a vota den su referendum di 2005 pa keda den e pais  Antias outonomo I restruktura , pero ku e resultado di referendum 2005 a resulta den desmantelashon di e pais outonomo, e Konseho Insular di Sint Eustatius konsekuentemente a aproba un moshon pa “laso direkto”  e struktura ofrese na Boneiru I Saba, apesar ku e pueblo no a vota na fabor di e status, I apesar ku karakter I kontenido di inigualdatnan politiko I ekonomiko no a wordu revela ahinda,

 

Ademas teniendo na kuenta  ku e pueblo di Sint Eustatius den un referendum na 2014, bao di supervision ofisial di Nashonan Uni, Divishon Elektoral di e Departamento di Asuntonan Politiko, formalmente a rechasa e status “entidat publiko” impone, votando pa un status mas outonomo for un lista di opshonan I statusnan politiko, I ta reitira ku e resultado di e referendum di 2014 a wordu formalmente sertifika I ratifika pa moshon di Konseho Insular riba 25 Mei 2015 komo un mandato kla di e pueblo resultando subsekuentemente den  redakshon na 2016 di un White Paper I konstitushon preliminar pa un Sint Eustatius outonomo,

 

Alarma ku Gobierno Hulandes, apesar ku deseoan demokratikamente ekspresa di e pueblonan di Boneiru I Sint Eustatius den nan rechaso di di e status poltiko “entidat publiko” na 2014 I 2015, respektivamente, a sigui ku medidanan den Parlamento di  Hulanda pa formalmente aneksa e dos teritorionan pa medio di e proseso pa ankra e dos islanan den Konstitushon Hulandes, I ta ademas alarma ku e proseso unilateral di Gobierno Hulandes lo resulta den un legitimisashon di e status di dependensia kontrario na norma internashonal di gobernashon demokratiko I enkontra di ekpreshon I deseo di e pueblonan di Boneiru I Sint Eustatius,

 

Rekonosiendo e reanudashon di direkto, pero forsa, di kontakto ku e Gobierno di Hulandes ku e gobiernu demokratikamente elegi di Sint Eustatius despues di suspenshon di kontaktonan na 2015 ,I despues na 2016, I ta profundamente preokupa ku e metodo di unilateralmente stop komunikashon ku e gobierno demokratikamente elegi di e teritorio ta un praktika inaseptabel,

 

Ademas ta ekspresa su preokupashon profundo pa  impone unilateralmente supervishon finansiero ku ta rekeri aprobashon di Reino pa gastonan publiko dor di Gobierno di Sint Eustatius apesar di kumplimento ku e regulashonan di e Komite Hulandes di  Supervishon Fiansiero (CFT),

 

Alarma ku e dekapitashon di e gobierno legitimo elegi di Sint Eustatius dor di e Gobierno Hulandes riba 7 februari 2018, I nombrashon dor di Gobierno di Hulanda di gobernado atmistardo no-demokratiko konstituyendo ademas di kitando e derechonan demokratiko I proseso pa elegi un siguiente gobierno demokratiko

 

Konsiente ku e gobierno legitimo elegi di Sint Eustatius a presenta un petishon na Korte di Prome Instansia pa inisia un kaso kontra di Gobierno Hulandes

 

Envokando e moshon adopta pa e Konseho Insular di Sint Eustatius riba 28 mei 2015 ku a rekonfirma, entre otro, ku e pueblo di Sint Eustatius no a agota ahinda tur su opshonan asina lew pa eherse su derecho di outodeterminashon di akuerdo ku e Konstitushon di Nashonan Uni, I Artikulo 1, di ambos e Pakto Internashonal riba Derechonan Sivil I Politiko I respektivamente e Pakto Internashonal riba Derechonan Ekonomiko, Sosial I Kultural ,kual ta rekorda Hulanda di su obligashonan kontinou pa ku Sint Eustatius komo parti di e anterior Antias Hulandes,   

 

Ademas envokando e resolushonan di e Konferensia Parmanente di Partidonan Politiko di Amerika Latino I Karibe (Copppal), rechazando kualke forma di kolonisashon den Kontinente Amerikano, emiti riba 1 desember 2016 na Bonaire I 6 juni 2017 na Sint Maarten relashona ku Puerto Rico I e futuro status politiko di e islanan administra pa Hulanda den Karibe,

 

Tumando nota di e interes ekspresa di e gobierno nobo di Islanan Virgenes di E.U. pa eksamina e evolushon di e status politiko di e teritorio, I ta enkurasha e teritorio, den e konteksto di ta riba e lista di Nashonan Uni desde 1946 komo un teritorio-sin-propio-gobernashon, pa bolbe kompromte su mes ku Nashonan Uni su proseso di dekolonisashon dor di reanuda su partisipashon den e prosedemientonan di e Komite Spesial di Dekolonisashon, I di e Komite Spesial Politiko I Dekolonisashon (Fourth Committee)

 

Tumando nota di proposishon di e “Statuto Raizal” entrega dor di e Outoridat Raizal di e archipelago di San Andres, Providencia I Santa Catalina na e Gobierno di Colombia pa modernisa e relashonan politiko, sosio-ekonomiko I konstitushonal entre e pueblonan di e archipelago I e Estado di Colombia, I ta affirma e aspirashonan di outodeterminashon di e pueblo Raizal,

 

Indigna ku despues di 120 anja di kolonisashon di Estados Unidos, I 37 resolushonan pidiendo pa inmediatamente debolbe soberania di Puerto Rico na e pueblo, I angustia pa imposishon unilateral di junta di kontrol fiskal kolonial impone riba e pueblo di Puerto Rico pa e Gobierno di Estados Unidos,

 

Sorprendi pa reakshon insultante di Estados Unidos pa e krisis humanitario na Puerto Rico kausa pa e impakto di e orkan Maria ku a provoka un migrashon alarmante di Porto-Rikenjo-nan for di nan pais di origin, I aumentando aun mas e kantidat di rekrutonan na e ehersito di Estados Unidos, resultando den un redukshon alarmante di populashon I desplasamiento di famianan ku e intenshon pre-medita pa kambia e komposishon demografiko di e teritorio,

 

  1. Ta Afirma ku e resultado di referendum di 2014 na Sint Eustatius, I  esun di 2015 na Bonaire, a konsititui un formal, genuina I legitimo refutashon di e status di “entidat publiko”manera ekspresa pa e pueblo, I alarma ku e status impone di ëntidat publiko”riba e pueblo di Sint Eustatius I Bonaire a wordu mis-representa komo un status genuino di igualdat politiko pa e Gobierno Hulandes na 2010 ora ku a disolve Antias Hulandes

 

  1. Profundamente preokupa ku e pueblo di Bonaire I Sint Eustatius aktualmente ta wordu goberna den un status kontrario na normanan demokratiko, den un status di desigualdat politiko I ekonomiko ku nan no a skohe

 

  1. Ta reafirma kontinuashon di aplikabilidat pa Bonaire I Sint Eustatiusi Saba e relevante doktrina di ley internashonal riba outo-determinashon I dekolonisashon, inkluyendo e provishonan di Kapitulo XI di e “Deklarashon Konserniendo Teritorionan-Sin-Propio-Gobernashon”

 

  1. Ademas ta reafirma e aplikabilidat kontinou di Artikulo 73(b) di Charter di Nashonan Uni ku ta ordena na “Miembronan di Nashonan Uni ku tin o a asumi responsabilidat pa e administrashon di teritorionan kaminda e pueblonan no a alkansa un ful grado di propio gobernashon ta rekonose e prinsipio ku e interes di e habitantenan di e teritorionan ta primordial, I ta asepta komo un kompromiso sagrado e obligashon pa promove lo maksimo, dentro di e sistema internashonal di paz I seguridat establese pa e presente Karta di Nashonan Uni , e bienestar di e habitantenan di e teritorionan, I, pa ku e fin pa desaroya propio-gobernashon, pa tene debidamente kuenta ku e aspirashonan politiko di e pueblonan I pa asisti nan den desaroyo progresivo di nan institushonan politiko liber, di akuerdo ku e sirkumstansianan partikular di kada teritorio I e pueblo I nan diferente etapanan di progreso

 

5.Ta enfatisa e aplikabilidat kontinou pa Bonaire, Sint Eustatius I Saba di e Deklarashon di Nashonan Uni [Resolushon 1514(XV)], I su akompajante resolushon 1541(XV), I tur otro relevante resolushonan di Nashonan Uni, meskos tambe e presente Terser Dekada Internashonal pa Eradikashon di Kolonialismo I su plan di akshon,

 

  1. Ta enfatisa e aplikabilidat di e relevante resolushonan di Asamblea General ku ta rekonose ku ë eksistensia di kolonialismo den kualke forma”, komo ‘ïnkompatibel ku e Karta di Nashonan Uni, e Deklarashon (di Dekolonisashon) Universal di Derechonan Humano”i ademas ta enfatisa ku e aplikabilidat di e relevante resolushonan di Asamblea General ku ta konfirma ku outo-determinashon ta un derecho humano fundamental proteha bao di paktonan esenshal di derechonan humano inkluyendo e Pakto Internashonal riba Derechonan Sivil I Politiko (ICCPR), e Pakto Internashonal riba Derechonan Sosial I Kultural (ICESCR), I e Pakto riba Eliminashon di Deskriminashon Racial (CERD) I mas otronan

 

  1. Ta tuma nota ku interes ku e resolushon 945(X) di 15 dezember 1955 di Asamblea General di Nashonan Uni kitando e anterior Antias Hulandes for di lista di Nashonan Uni di Teritorionan-Sin-Propio-Gobernashon no a afirma ku e anterior Antias Hulandes a realisa un ful grado di propio-gobernashon, manera a wordu deklara pa e Gobierno di Hulanda den parlamento Hulandes riba 22 Dezember 1955, ku e deklarashon…”E proseso di emansipashon a wordu kompleta” asina lagando habri e posibilidat pa Nashonan Uni resumi un revishon formal di e sufisiensa di propio-gobernashon di e anterior teritorio I kualke di su partinan konstituyente, en partikular Bonaire I Sint Eustatius, I tambe Korsou I e otro paisnan semi-outonomo den Reino ku e obhentivo pa promove un proseso genuino di outo-determinashon

 

  1. Ta hasi yamada riba e Gobierno di Hulanda, komo kuestion di urgensia, pa kita e supervishon finansiero impone riba e islanan Karibense administra pa Hulanda, I ademas ta hasi un yamada riba e Gobierno di Hulanda pa mantene respet den su komunikashon I relashon ku e teritorionan I e paisnan semi-outonomo

 

  1. Ta kondena e Gobierno di Hulanda pa su akshonan unilateral pa ankra e asina yama “entidat publiko”di Bonaire, Sint Eustatius I Saba den Konstitushon Hulandes, I ta hasi yamada riba e komunidat internashonal pa revisa ku e akshonan aki ta den violashon ku e derecho inalienabel di outo-determinashon di e pueblonan di e asina yama “entidatnan publiko”

 

  1. Ta hasi yamada riba e Gobierno di Hulanda I/o otro miebronan relevante di Nashonan Uni pa inisia e proseduranan nesesario pa re-inskripshon di e anterior Antias Hulandes e islanan Bonaire I Sint Eustatius , I Korsou I e otro islanan semi-outonomo den Reino, riba e lista di Teritorionan-Sin-Propio-Gobernashon di Nashonan Uni, I provee e komunidat internashonal ku e plataforma rekeri pa revisa, den profundidat, kaminda tin defisiensanan demokratiko ta eksisti den e areglo di depensia gobernamental

 

  1. Ta hasi yamada riba Komunidat di Karibe (CARICOM) pa konsidera ku Karibe no ta den un kondishon post-kolonial, I pa duna debido rekonosimento pa e kuestion di outo-determinashon di e paisnan no-independiente Karibense den region komo asuntonan-pendiente; I ta solisita ku outo-determinashon I dekolonisashon wordu pone  riba e agenda permanente di CARICOM Hefenan di Estado,

 

  1. Ta respalda asignashon di un “Evaluashon di Propio-Gobernashon” independiente di e status politiko I areglonan konstitushonal di Bonaire I Sint Eustatius, pa medio di uso di e “Corbin Indikatornan di Propio-Gobernashon”, pa determina e karakter I alkanse di e status di entidat publiko di akuerdo ku standardnan internashonal , I ta solisita ku e rekursonan nesesario wordu identifika pa e Evaluashon wordu realisa komo un dokumento klave pa informa Nashonan Uni den su konsiderashon pa e proseso di re-inskrpishon di Bonaire I Sint Eustatius

 

  1. Ademas ta respalda I sostene kompleto e trajektoria di Bonaire I Sint Eustatius pa re-inskripshon riba e lista di Teritorionan-Sin-Propio-Gobernashon di Nashonan Uni
  2. Konsiente ku e Statuto Raizal propone ku a wordu negosha entre e Gobierno di Colombia I e representantenan rekonose di e Archipelago di San Andres, Provindensia I Santa Catalina, a wordu presenta na e anterior Kongreso Colombiano na 2018, I  ku e Kongreso nobo ku a surgi despues di e elekshonan kongreshonal di 2018, ta aktualmente revisando e statuto propone

 

  1.  Sin embargo preokupa, ku e Estado ahinda no a rekonose e derechonan di outo-determinashon manera rekomenda pa e representashon Raizal den e statuto originamente propone

 

  1. Un vez mas ta urgi, Estado Colombiano pa modifika su konstitushon di tal forma pa rekonose e derechon inalienabel di e pueblonan di e  Archipelago pa outo-determinashon di akuerdo ku ley internashonal, en partikular, e Karta di Nashonan Uni, Resolushon 1541 I Resolushon 741 di Nashonan Uni, I e relevante instrumentonan di derecho humano

 

  1. Ta hasi yamada riba e Gobierno di Hulanda pa mantene su mes na e spiritu di e Karta pa provee pa un funshonamento outonomo di Aruba, Korsou, Sint Maarten, Sint Eustatius I Bonaire

 

  1. E movementonan politiko, Movemento Kousa Prome I Pueblo Soberano ta hasi yamada riba Gobierno di Hulanda pa termina e leynan di konsenso di Korsou I pa respeta e vishon I espiritu di e Karta di Nahonan Uni di mes manera ta respeta e Tratado di lLissabon respekto Union Oropeo I pa implementa e Karta di Nashonan Uni pa outo-determinashon di nos pueblo

 

  1. Ta hasi yamada riba e Gobierno di Estados Uni pa implementa e Karta di Nashonan Uni  relashona ku e outo-determinashon di pueblonan, I pa implementa e 37 resolushonan di Nashonan Uni  su Komite Spesial di Dekolonisashon eksigiendo pa outo-determinashon I independensia di Puerto Rico,

 

  1. Ta hasi yamada riba e Gobierno di Estados Unidos pa fasilita e outo-determinashon di e pueblo di Islanan Virgenes EU konforme e relevante resolushonan di e Asamblea General di Nashonan Uni

 

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio