Home » Sue-Ann Ras di MEP: Papiamento, e idioma cu ta uni y identifica Aruba

Sue-Ann Ras di MEP: Papiamento, e idioma cu ta uni y identifica Aruba

by sxm
0 comment 115 views

For di chikito bo idioma materno ta esun cu bo ta papia y scucha. Importancia di un idioma materno ta hopi mas, cu nos ta imagina: ora bo alma ta tristo of feliz, bo ta uz’e, pa expresa bo mes cu bo famia/amistad/colega of trahado social, ora di resolve un problema, bo ta pensa den dje pa bin cu solucion of idea. No tin duda cu idioma materno ta e tesoro di mas balioso cu cada ser humano tin y partido MEP ta kere den esaki tambe.

Na Aruba tin un total di 68.3% di e comunidad di Aruba, cu ta representa 69.354 hende cu tin Papiamento como nan lenga materno. Y for di 2003 Papiamento ta e lenga nacional di Aruba y tambe nos idioma oficial, banda di e idioma Hulandes. Esaki kiermen cu ambos idioma tin mesun balor.

Awendia nos tur ta testigo di e aspecto di globalisacion, cu ta e movecion di hende di un pais pa otro pais. Nos pais Aruba ta conoci pa su historia di migracion y esey tin influencia riba idioma nacional di cualkier pais, incluso Aruba. P’esey ta importante pa nos tur compronde cu por tin critica, ora cu uza palabra Spaño, Hulandes y Ingles den uzo di Papiamento. Pero si no tin un maneho di idioma adecua, manera ta e situacion actual, migracion ta pone cu e papiadonan di Papiamento ta discrimina e migrante, door cu nan no por papia Papiamento. Mi ta convenci cu loke ta ideal ta, p’e migrante y e papiado di Papiamento, ta pa uni, balora y respeta e idioma nacional di e pais, specialmente cu idioma ta e base di cultura di un nacion.

 

Papiamento na scol

Pa hopi aña caba, Papiamento ta e idioma di instruccion den enseñansa special y mester bisa cu esaki ta hopi exitoso.

Algun aña atras a implementa 2 scol basico Multilingual; Colegio San Hose y Colegio Conrado Coronel, cu ta uza Papiamento pa siña e otro idiomanan. Den e Scol Multilingual e alumnonan ta siña lesa prome na Papiamento y despues ta transferi su habilidad di lesa pa e palabranan cu e conoce caba na Hulandes (desde mita di klas 2), Ingles (desde klas 4) y Spaño (desde klas 5).  Segun e ultimo investigacion di evaluacion, e alumnonan aki tin un dominio di idioma significativamente y nan actitud emocional y social ta uno sumamente exitoso. Nan ta refleha ser humano cu hopi auto estima y conocemento den diferente aspecto.

Papiamento tambe a drenta den scol secundario como materia na EPB, MAVO y HAVO y den scol intermedio (EPI). Papiamento ta den e scolnan academico como materia, p.e. IPA y Universidad di Aruba, ya cu ta mira y sinti e importancia pa educa nos hendenan den nan idioma materno riba nivel academico.

E importancia y balor cu nos mester duna nos idioma Papiamento y kere den dje, no ta algo cu no ta comproba cientificamente. Incluso UNESCO ta boga y tin como meta, pa tur mucha rond mundo, haya nan educacion den nan idioma materno. Nos no mester mira e transicion aki como un reto negativo pa idioma, specialmente Hulandes. Ya cu esaki ta e oportunidad pa fortalece realmente dominio di idioma Hulandes y otro idioma tambe, y asina ekipa nos mucha- y hobennan cu un miho educacion. Y na final, loke ami y partido MEP y nos tur mester para p’e ta, pa nos haya un sistema y maneho di educacion excepcional, unda tur mucha, hoben y adulto ta logra ta exitoso den nan carera academico. Un sistema di educacion, unda tin igualdad y calidad y ta produci hende studia y cu gana, inteligencia y conocemento pa saca nos pais dilanti. 

You may also like

Our Company

Aruba Native News & Trends. Here to bring you the latest news and trends from our happy island.

Newsletter

Subscribe my Newsletter for more news. Let's stay updated!

Laest News

Copyright @2023 – Aruba Native All Right Reserved. Powered by 139 Design Studio